\"Dinleme\"ye Dinlenmeden Devam

Türkiye’de muhtelif zamanlarda tele-kulak skandalları, dinleme faciaları ortaya çıktı. Pek çok insanın aile mahremiyetleri, ticari sırları ortaya döküldü. Ne şekilde elde edildiği bilinmeyen konuşmaları, ifadeleri kendisine karşı şantaj unsuru olarak kullanıldı.

Bir dönem dinleme, birilerini dinlettirme, birilerinin arkasından hafiyelik yaptırma normal hale gelmişti. Bunun için şirketler  kuruldu. Kocasından şüphelenen bazı kıskanç kadınlar bile belirli bir ücret karşılığı kocalarının dinletebildiler, takip altında tutabildiler. Bu sebeple Türkiye’de sokaktaki vatandaşa, seyyar satıcıya kadar herkeste bir “dinlenme endişesi” vardır.

İnsanımız dinleme-ye karşı kendince tedbirler alır. Falan numaralar ve kendi telefon numaranı ararsan ve karşına tok sesli ve kaba bir “Aloooo… sesi çıkarsa bil ki dinleniyorsundur” denir. Telefonu herhangi bir sebepten yankı yapan kişi kendince “kesin dinleniyorum” diye yorum yapar.

Bir dernek, bir sivil toplum kuruluşu, toplumsal bir organizasyonla ilintili olanlarda bu his had safhadadır. Doğu, Güneydoğu’lu vatandaşlarda ve dindar kesimlerde ise devlete güvenlerinin zayıflığından veya devletin bu kesimlere şüpheyle yaklaştığını düşünmelerinden dolayı, hep bir dinlenme endişesi olmuştur. Önemli şeyler konuşacaklarında telefonlarını kapatırlar veya yanlarından uzaklaştırırlar.

Bazen dinleyenlerin frekansını bozsun diye radyo vs gibi bir verici açarlar. Bazen de telefonlarını kapatmalarına rağmen huylanmaları devam eder, ne olur ne olmaz diyerek dışarı bırakırlar. Bu hisleri en fazla yaşayan kesimlerden birisi de gazeteciler, habercilerdir. Gazeteciler arasında da dinlenme tedirginliği oldukça yüksektir. Bunda kaynaklarını gizleme arzusu yanında kendi haberinin başka bir taraftan çıkması endişesi de etkilidir.

Son yıllarda toplumda haklı gerekçelere dayanan bir dinlenme telaşı, endişesi, paniği, tedirginliği devam edip gitmekteydi. İçinde savcıların, hâkimlerin, pek tabii ki milletvekillerinin, bil-umum siyasilerin, Başbakanın, hatta Genelkurmay Başkanının ve kuvvet komutanlarının bile olduğu kalabalık bir zümrenin dinlendiği sıkça konuşulur olmaya başlamıştı.

Bu dinleme- dinlenme endişesinin bir paranoya haline geldiğini anlayıp toplumu rahatlatalım düşüncesiyle olsa gerek hükümet tarafından, güya herkesin kafasına göre dinlemesini engellemek ve bu işi bir standarda, bazı kurallara bağlamak için bir “Dinleme Merkezi” kuruldu. Başına bir savcı atandı. Altına bir kadro kuruldu, kurulmaya çalışılıyor. Telekomünikasyon kurumu bünyesinde bir yer tahsis edildi. Adına da Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı “TİB” denildi ve kamuoyuna ilan edildi.

Pek çok insan artık hâkim kararı olmaksızın, gelişigüzel dinlemelerin yapılamayacağına inanır hale geldi. Bu kurumun varlığı her ne kadar pek çok kesim tarafından, muhtelif (legal ve illegal) istihbarat odakları tarafından eleştiriliyor olsa da, bence çok yararlı oldu. En azından toplumdaki “dinleniyor, takip ediliyor olma paranoyası”nı engelledi. Toplum olarak paranoyak olmaktan bir nebze olsun kurtulduk.

Daha başka faydası yok mu? Derseniz, maalesef olumlu yanıt veremeyeceğim. Zira dün vatandaşı herhangi bir şekilde dinleyen bütün odaklar bu günde aynı yoğunlukta harıl harıl dinlemeye devam ediyorlar. Kendini devletin asıl sahibi, vatandaşı da kendi hizmetinde gören bazı kurumların ve istihbarat teşkilatlarının fişlerinin doğrudan sisteme entegre olduğu ve bunun “TİB” cilerin de bilgisi dahilinde olduğu biliniyor. Bunun yanında derin veya yüzeysel devletin hiçbir birimiyle ilgisi olmayan pek çok dinlemelerin yapıldığı bu işleri biraz bilenlerin malumudur.

Herhangi bir istihbarat örgütünün veya bir menfaat şebekesinin gelişmiş elektronik cihazlarla kimsenin ruhu duymadan dinleme yapması mümkündür. Bunlar için izin almak veya sisteme bir yerinden entegre olmak da gerekmiyor. Mobil cihazlarla bu tür işlemler yapılabiliyor.

Ayrıca (yasallığı konusunda problemleri olan) JİTEM gibi bazı istihbarat kuruluşlarının dünyanın en gelişmiş teknolojilerini satın alarak dinleme merkezleri oluşturdukları bilinmekte iken; dinlemeyle beslenen istihbarat örgütlerinin kadrosu oluşmamış, teşkilatlanmasını tamamlamamış, yetkileri belirsiz sivil! Bir kuruma müracaat etmesini beklemek abesle iştigalden başka bir şey değildir. Belki adet yerini bulsun kabilinden birkaç adi suçlu için müracaat edebilir…

“İstihbaratı Birleştirme !” amaçlı bu kuruluşun belki bir faydasından daha bahsedilebilir. Sivil otoriteye bağlı, hükümetten emir alan birimler konulan prosedüre uymak zorunda oldukları için artık eskiye nazaran daha az dinleniyor olabiliriz. Diğerleri derseniz onlar zaten hiçbir şeye uymak zorunda değiller. Her şey bildiğiniz gibi devam ediyor.

Zaten bu kurumun adından ve kuruluş niyetinden de şüphe etmiştim. “TİB”  dip, derin gibi kavramları çağrıştırdığından olsa gerek bana pek güven vermiyor.

Ancak, vatandaşın paranoyak hale gelmemesi ve ruh sağlığının korunması açısından böyle bir kurumun büyük yararlarının olacağı muhakkak.

Hasılı, ülkemizde dinlemeye ve dinleyenlere dinlenme yok. Vatandaş için ise dinlenmeye devam….