Angelico, Fra (właśc. Guido da Pietro)
( ok. 1395?1455 )[Przejdź do galerii]
Fra Angelico naprawdę nazywał się Guido da Pietro. Urodził się ok. 1395 lub 1400 pod Florencją i stał się przedstawicielem pierwszej generacji florenckiego renesansu.
Według przekazu Vasariego, Fra Angelico będąc już wykształconym malarzem, w wieku 20 lat
wstąpił do klasztoru dominikanów w Fiesole w pobliżu Florencji, gdzie przybrał imię Giovanni da Fiesole. Ponieważ
mówiono, że maluje pięknie jak aniołowie, przylgnął do niego przydomek "Fra Angelico" ? Anielski Brat. Był
niezwykle pobożny. Malował wyłącznie obrazy religijne, przy czym nie brał do ręki pędzla, dopóki nie odmówił
modlitwy. Już w XV w. nazywano go "il Beato" ? błogosławiony, ale beatyfikował go dopiero Jan Paweł II, ogłaszając
go jednocześnie patronem artystów.
W 1436 przeniósł się razem z konwentem do klasztoru S. Marco we Florencji, który został ufundowany dla zakonu przez
Cosimo de'Medici.
Na polecenie papieża Eugeniusza IV w 1447 przyjechał do Rzymu, skąd już w 1448 w związku z wyborem na opata San
Marco powrócił do Florencji. Od 1452 ostatnie swe lata spędził w Rzymie, gdzie zmarł 18.02.1455.
Mistrzostwo Fra Angelico widać w jasności i dojrzałym wyczuciu formy, subtelnych,
przejrzystych kolorach, którymi potrafi wyrazić piękno Madonny i pobożność świętych. Jego obrazy i freski robią
wielkie wrażenie, budują artyście sławę twórcy o głębokiej, mistycznie odczuwanej religijności. Kompozycje
wykorzystują wprawdzie perspektywiczno-przestrzenny dorobek współczesności, ale także cofają się do dziedzictwa
Giotta i malarstwa miniaturowego Trecento; również wpływ Masolina daje się odczytać w najwcześniejszych pracach,
np. w tryptyku dla S. Domenico w Fiesole (ok. 1425-30). We fresku Ukrzyżowanie w S. Domenico (1430)
wykorzystał jako wzór dla wprowadzenia perspektywy centralnej fresk Masaccia Św. Trójca z S. Maria
Novella.
Wkrótce po 1430 roku Fra Angelico stworzył jedną z najważniejszych swych prac Zwiastowanie dla S. Domenico w
Cortonie (Museo Diocesano, Cortona). W prostocie kompozycji, rezygnacji z ornamentalnych detali oraz w subtelności
postaci wyrażają się istotne cechy jego malarstwa.
Ok. 1440 roku średniowieczne złote tło w jego obrazach ustąpiło miejsca krajobrazowi, co pozwoliło wydobyć poczucie
przestrzeni, nie zawsze charakteryzujące dzieła Fra Angelica. W tym czasie tworzył także na popularny w renesansie
temat ?Sacra Conversazione?, likwidując tradycyjną formę poliptyku, przedstawiał Madonnę i świętych na jednej
tablicy.
