|
Aktualna oferta inwestycyjna - (
BIP )
Położona w sercu Karkonoszy Gmina Podgórzyn jest
miejscem niezwykłym z wielu powodów.
Ludność
Gmina to przede wszystkim jej mieszkańcy. Historia,
położenie, oraz piękno krajobrazu wpłynęły na
nietypowy przekrój społeczny gminy.
Liczba mieszkańców i struktura płci
Gminę Podgórzyn zamieszkuje 7822 osoby, w tym 3802
mężczyzn i 4019 kobiet;
Na 100 kobiet przypada prawie 96 mężczyzn. Przewaga
liczby kobiet nad liczbą mężczyzn jest typowa dla
struktury płci w Polsce i na Dolnym Śląsku.
Struktura wieku
Wyraźnie zaznacza się przewaga ilościowa mieszkańców
gminy w wieku przedprodukcyjnym w stosunku do tych w
wieku poprodukcyjnym.
Struktura pracujących
Struktura pracujących (wg PKD):
- Produkcja - 518
- Ochrona zdrowia i opieka - 207
- Budownictwo - 163
- Edukacja - 141
- Hotelarstwo i gastronomia - 64
- Administracja publiczna i obrona - 64
- Transport i składowanie - 38
- Handel i naprawy - 14
- Pozostali - 134
Zatrudnienie
W gminie na koniec 1997 roku było zarejestrowanych w
systemie REGON 648 jednostek prowadzących
działalność gospodarczą (obecnie ponad 700), a w tym
wg form własności:
- osoby fizyczne 570
- spółki prawa handlowego 33
- spółdzielnie 6
- inne państwowe 21
- inne prywatne 18
Zgodnie z tendencją ogólnokrajową najpopularniejszą
formą prowadzenia działalności gospodarczej na
terenie gminy jest forma prowadzenia działalności
przez osobę fizyczną. Według danych US w Jeleniej
Górze, dominującym pod względem ilościowym
przedmiotem działalności gospodarczej są sekcje:
handel hurtowy i detaliczny, naprawa pojazdów,
transport, działalność produkcyjna, hotele i
restauracje, budownictwo, obsługa nieruchomości,
rolnictwo, łowiectwo i leśnictwo.
Poniższy wykres przedstawia zmiany ilości podmiotów
gospodarczych w gminie Podgórzyn od początku
transformacji ustrojowej.
Skłonność do aktywności gospodarczej
Skłonność mieszkańców gminy do aktywności
gospodarczej obrazuje wskaźnik natężenia
przedsiębiorczości, pokazujący liczbę mieszkańców
gminy przypadająca na jedną firmę prywatną (osobę
fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą). W
poszczególnych latach jego wartość była następująca:
Skłonność do aktywności gospodarczej w gminie jest
większa od średniej regionalnej gmin wiejskich.
Możliwości zatrudnienia w sektorze usług oraz duża
aktywność gospodarcza mieszkańców, są jednym z
fundamentów rozwoju gminy.
Bezrobocie
Oficjalna stopa bezrobocia wynosiła w 1996 roku
14,6%, a w roku 1999 wzrosła do 17,3%. Dane na dzień
31.05.2002 r. wskazywały na wysokie bezrobocie
przekraczające 24,8%.
Wykształcenie
Poziom wykształcenia ludności (powyżej 15-go roku
życia) charakteryzuje się znacznym odsetkiem osób z
wykształceniem podstawowym i niepełnym średnim (ok.
44%) oraz z wykształceniem zasadniczym zawodowym
(ok. 25%). Odsetek osób z wykształceniem pełnym
wyższym jest niewielki (ok. 3,5%) lecz wykazuje
tendencję wzrostową, co między innymi spowodowane
jest osiedlaniem się na terenie gminy osób
wykształconych.
Migracje
Migracja ludności wynosiła w roku 1978 minus 197
osób, w roku 1988 minus 80 osób, a w roku 1997 +2
osoby, czyli saldo migracji zwiększa się.
Rozmieszczenie ludności
Przestrzenny rozkład liczby mieszkańców w gminie
Podgórzyn pokazuje poniższy rysunek:
Większość mieszkańców mieszka w miejscowościach
położonych w prawie równinnym pasie terenu wzdłuż
Drogi Śródsudeckiej (...- Podgórzyn - Sosnówka -
Miłków - Ścięgny - ...). Wyraźnie widoczne jest
obniżenie gęstości zaludnienia w miejscowościach
górskich (Zachełmie, Przesieka, Borowice)
niezależnie od tego, czy są popularnymi ośrodkami
turystycznymi, czy też nie.
Cechy psychospołeczne mieszkańców
Mieszkańcy regionu mają opinię osób chętnie
przyjmujących gości spoza kraju. Spowodowane jest to
w dużej mierze przekonaniem, że "turystyka
sentymentalna" związana z przedwojenną
przynależnością tych ziem do Niemiec, przynosi
gminie duże dochody. Dodatkowo warto zauważyć, że
wbrew powszechnej opinii, turyści z Niemiec stanowią
niewielki procent odwiedzających środkową część
Karkonoszy. Wybierają oni raczej duże miejscowości
turystyczne, takie jak Szklarska Poręba, czy
Karpacz.
Ludność jest tolerancyjna i otwarta na przyjezdnych.
Dowodem na to są w gruncie rzeczy obce i orientalne
dla miejscowej kultury ośrodki medytacyjne w
Głębocku (Amanda Putta Bhumi) oraz w Przesiece
(Stary Młyn). Na przedstawione cechy miejscowej
ludności miała wpływ wymiana ludności po II wojnie
światowej. Ludność zamieszkująca Kotlinę
Jeleniogórską i Karkonosze nadal wykazuje cechy
ludności napływowej. Z jednej strony jest to
otwarcie na przyjezdnych, nowości i tolerancja. Z
drugiej strony, społeczność lokalna jest
"zatomizowana" - charakteryzuje ją znaczne
ograniczenie więzi społecznych spowodowane brakiem
przywiązania do tych terenów.
Środowisko przyrodnicze
Cennym walorem gminy Podgórzyn jest zróżnicowane
środowisko przyrodnicze. Nie ma takiego drugiego
miejsca, gdzie w tafli podgórskich jezior odbijają
się masywne szczyty Karkonoszy, górskie potoki
zamieniają się w meandrujące po równinie rzeki, a
pod ziemią kryją się tajemnicze źródła termalne.
Położenie geograficzne, rzeźba terenu
Gmina Podgórzyn leży w południowo - zachodniej
części Polski, w województwie dolnośląskim, powiecie
ziemskim jeleniogórskim.
Z punktu widzenia przyrodniczego, obszar gminy
Podgórzyn znajduje się w dwu mezoregionach :
Karkonoszach i Kotlinie Jeleniogórskiej.
Karkonosze z pogórzem stanowią południową część
gminy od granicy państwowej z Czechami do linii
Podgórzyn - Miłków .
Kotlina Jeleniogórska obejmuje pozostałą część
terenu, gdzie wyróżniają się mikroregiony Obniżenie
Sobieszowa, Obniżenie Mysłakowic i Wzgórza
Łomnickie.
Położenie geomorfologiczne pozwala na wyróżnienie
dwóch podstawowych typów rzeźby terenu: -
pagórkowato - górski (różnorodne, drobne formy
rzeźby, urozmaicone linie grzbietowe i ściekowe), -
górski (formy rzeźby wyraźne, strome zbocza i
wyraźnie rysujące się linie grzbietów gór, głębokie
doliny ze strumieniami).
Budowa geologiczna
Obszar gminy buduje w całości jedna jednostka
geologiczna - masyw granitu karkonoskiego (karbon).
Wchodzi on w skład jednej z czterech głównych
jednostek geologicznych Sudetów Zachodnich -
krystaliniku karkonosko - izerskiego.
Masyw ten powstał na przełomie wczesnego i późnego
karbonu, około 330 min lat temu. Sudety wydźwignięte
zostały w młodszym trzeciorzędzie, około 20 mln lat
temu i świadczą o tym intruzje magmowe (żyły
bazaltu).
Charakterystyczną cechą rzeźby Karkonoszy jest
występująca na wysokości 1320 - 1420 m n.p.m.
paleogeńska powierzchnia zrównania nad którą
występują liczne skałki granitowe. Druga generacja
skałek rozwinięta jest na stokach Karkonoskich oraz
w szczytowych partiach pogórza. Są to wzgórza
Rudzianki, Lisiura, Grabowiec, Bukowna, Chełm,
Głaźnica, Czartowiec i inne.
Teren ze względu na swoją rzeźbę charakteryzuje się
obfitością naturalnych odsłonięć skał w postaci
pojedynczych skałek, blokowisk i skarp - ścian
skalnych. Tereny pagórkowate stanowią ok. 45% , a
tereny górzyste o stromych stokach ok. 55%
powierzchni gminy.
Złoża kopalin
Granit, jako jedyna kopalina występująca na terenie
gminy, był wykorzystywany przez miejscową ludność
oraz stwarza potencjalnie duże możliwości przyszłej
eksploatacji. Jedynym praktycznie miejscem, gdzie
jest możliwa eksploatacja minerałów, jest rejon w
Marczycach położony około 500 m na północ od centrum
wsi, przy drodze do Cieplic. Jest to złoże granitu
porfirowatego o względnie dużych zasobach. Jest tu
możliwe kontynuowanie i rozszerzenie eksploatacji.
Wody powierzchniowe
Zgodnie z informacjami zawartymi w Studium
uwarunkowań i kierunków zagospodarowania gminy z
2002 roku, cały obszar gminy jest położony w zlewni
Bobru. Przez Miłków przepływa rzeka Łomnica (4,5
km), będąca bezpośrednim dopływem Bobru, a jej
źródła znajdują się w rejonie Równi pod Śnieżką. Jej
dopływami na terenie gminy są strumienie Łomniczka
(1,2 km), Skałka (2,8 km), Miłkówka i Głębocka
Struga. Przez Miłków przepływa także "Kanał
Miłkowski", pozostałość po fabryce papieru. Kanał
jest zasilany wodami Łomnicy.
Przez Przesiekę i Podgórzyn z kolei przepływa rzeka
Podgórna (10,9 km), będąca dopływem rzeki Kamiennej.
Źródła Podgórnej znajdują się w niszy źródliskowej
na południowych stokach góry Mały Szyszak i Tępy
Szczyt, na wysokości ok. 1245 m n.p.m. Jej głównymi
dopływami są strumienie Srebrny Potok, Czerwień (7,7
km), Myja (5,2 km) i Kacza (6,2 km). Kacza zaczyna
swój bieg w Borowicach, gdzie zlewają się wody
pięciu potoków górskich - Granicznika, Borówki,
Modrzyka, Jodłowki i Jeleniego Potoku. Przez teren
Staniszowa przepływają niewielkie strumienie, które
zbierają się w strumień Lutynka (5,0 km) wpływający
do rzeki Kamiennej.
W Podgórzynie znajduje się przerzut wód rzeki
Podgórnej do sztucznego zbiornika "Sosnówka".
Przerzut ten jest uruchamiany okresowo. Zbiornik
"Sosnówka" jest zasilany w sposób naturalny potokiem
Czerwonką i potokami Sośniak (8,8 km) z Sosnówką.
Górne partie zlewni na terenie Gminy cechują duże
spadki. Lokalnie nachylenia zboczy osiągają 40o -
50o. Wszystkie cieki wodne w gminie cechuje bardzo
duża okresowa zmienność przepływów wód.
Charakterystyczne dla krajobrazu gminy są duże
kompleksy Stawów Podgórzyńskich (67 stawów rybnych
hodowlanych), o łącznej powierzchni 106 ha. Stawy te
w XIV w. zakładali Cystersi. Od lat 90 ubiegłego
wieku powstają nowe, mniejsze kompleksy stawów
hodowlanych - głównie na potrzeby turystyki.
U zbiegu Podgórzyna, Sosnówki i Marczyc znajduje się
sztuczny zbiornik "Sosnówka", wybudowany na
zabagnionym w przeszłości terenie. Zgodnie, z danymi
zawartymi w Studium gminy z 2002 r. , zbiornik ma
powierzchnię 145 ha i mieści ok. 14 milionów m3
wody. Zbiornik powstał z przegrodzenia łagodnie
opadającej w kierunku Stawów Podgórzyńskich doliny
dwiema przegrodami - czołową o boczną.
Zaprojektowano go, jako zbiornik retencyjny i wody
pitnej.
Fauna i Flora
Gmina Podgórzyn jest położona na terenach o bogatej
i urozmaiconej szacie roślinnej i różnorodnym
świecie zwierzęcym. Ze względu na powyższe, znaczny
obszar terenu gminy zajmuje Karkonoski Park Narodowy
i jego otulina.
Z tych także względów liczne fragmenty terenu
kwalifikują się do objęcia ochroną ze względów
przyrodniczych.
Ochrona przyrody
Obecnie terenami objętymi ochroną prawną są :
- tereny Karkonoskiego Parku Narodowego i jego
otuliny,
- tereny na których znajdują się obiekty
przyrodnicze prawnie chronione (wpisane do Rejestru
Wojewódzkiego Konserwatora Przyrody),
- tereny gleb klasy III pochodzenia nieorganicznego.
W czerwcu 1991 roku zawarto międzynarodowe
porozumienie transgraniczne mające na celu poprawę
stanu środowiska przyrodniczego w obszarze tak
zwanego "Czarnego Trójkąta". Obszar ten obejmuje po
stronie polskiej dawne województwa jeleniogórskie i
wałbrzyskie, po stronie niemieckiej okręgi Drezno i
Chemintz, a po stronie czeskiej 12 nadgranicznych
powiatów. W ramach tego porozumienia jest głównie
monitorowany stan zanieczyszczenia powietrza
atmosferycznego.
Obszar Chronionego Krajobrazu Karkonosze - Góry
Izerskie był utworzony w 1986 roku. Powierzchnia
ogólna tego obszaru wynosiła 43,4 tys. hektarów na
obszarze kilku gmin. Obszar ten jako nie wnoszący
istotnego wkładu do ochrony przyrody, zastał
Zarządzeniem Wojewody Dolnośląskiego w marcu 1999
roku anulowany. Obecnie jest rozważana kwestia jego
przywrócenia.
Obszary chronione wchodzące w skład Karkonoskiego
Parku Narodowego tworzą wraz z obszarami chronionymi
po stronie czeskiej jeden z największych kompleksów
chronionych w Europie Środkowej i składają się na
"Bilateralny Rezerwat Biosfery Karkonosze / Krkonose".
Obszar ten został powołany w 1992 r. przez
Międzynarodową Radę Koordynacyjną Programu
UNESCO-MaB.
Uroda krajobrazu
Marketingowe określenie "uroda krajobrazu" należy
zaliczyć do uwarunkowań (zasobów) przyrodniczych
mających wpływ na możliwości rozwoju gminy. Na urodę
krajobrazu w rejonie gminy mają wpływ między innymi:
- położenie gminy na granicy dwóch mezoregionów,
znacznie się różniących rzeźbą terenu, florą,
rodzajami spływu wód powierzchniowych,
- malowniczo rozrzucone zespoły skalne,
- wkomponowane w krajobraz układy zespołów
ruralistycznych,
- duży udział lasów - ponad połowa gminy jest
porośnięta lasami mieszanymi,
- wyjątkowe połączenie na niewielkim obszarze -
wysokich gór, terenów pagórkowatych, równinnych i
zbiorników wodnych,
- duża ilość punków widokowych, otwarć, dróg
widokowych,
- różnorodność flory.
Uroda krajobrazu jest najważniejszym zasobem gminy
wpływającym na atrakcyjność turystyczną tego
obszaru.
|
