HERB, FLAGA, HEJNAŁ, LOGO LUBLINA

BRAMA GRODZKA


ARCHIKATEDRA


KOŚCIÓŁ ŚW. DUCHA

Legenda o lubelskim koziołku
(inspirowana opowieścią Józefa Zięby, zamieszczoną w książce tegoż autora pt. "Wspaniały dar króla. Poeta-burmistrz."
Wydawnictwo Norbertinum, Lublin 2003)

   Wielu lubelskich mieszczan oraz obywatele z innych grodów polskich, a nawet zamorskich uważa, że nasz herb jest osobliwy, a zarazem śmieszny, chociaż sympatyczny. Województwo lubelskie ma w swoim herbie biegnącego jelenia, zaprzyjaźnione z nami miasto Chełm - białego niedźwiedzia, Łęczna - dzika z ostrymi kłami, a Lublin, będący bądź co bądź dwukrotnie stolicą Polski, jakiegoś tam capa. I to nie groźnego, z nastawionymi rogami, tylko spokojnie opartego przednimi łapami na krzaku winnego grona. Nie wiemy czy zwierzę dosięgło pyskiem winnego grona, czy nie dało rady wspiąć się wyżej, czy już zakończyło tą czynność. Oj, chyba dużo prawdy jest w tej graficznej symbolice heraldycznej: taki jest właśnie Lublin - jakby zawieszony w swoich działaniach...

   Stare przekazy lubelskie mówią, że w 1317 r. lubelscy mieszczanie udali się konno do księcia Władysława Łokietka do Krakowa w trzyosobowej delegacji. Wyprawie towarzyszyło kilku zbrojnych pachołków, którzy popędzali dojną krowę i dwie kozy. Kiedy delegaci stanęli przed obliczem księcia, rozpoczęli długie wywody o tym jak bardzo Lublin potrzebuje przywileju na uzyskanie prawa miejskiego.

   Są tacy dziejopisarze, którzy naskrobali w manuskryptach, że lubelska delegacja opisała księciu Łokietkowi lubelski gród w nader korzystnym świetle jako dobrze rozwijającą się osadę, która dlatego właśnie zasługuje na przywilej lokacyjny. Inni kronikarze, niechybnie tacy, którzy nie byli życzliwie usposobieni do lubelskiego grodu, albo zazdrościli mieszczanom zapobiegliwości, zanotowali delegaci naopowiadali księciu o mizerii Lublina, a to z powodu łupieżczych najazdów Jaćwingów. Z tych żałosnych opowieści wynikało, że ludność żyje w niedostatku a w grodzie nad Bystrzycą nie ostały się żadne zwierzęta domowe "ino jedna koza, co daje dla dziatków naszych głodnych, gołych i bosych odrobinę mlika".

   Jak tam było, tak było. Summa summarum, po długich deliberacjach i targach Władysław Łokietek przyznał Lublinowi prawo miejskie i lokację, przydzielając miastu 100 łanów gruntu i dając też inne przywileje, m.in. na odbywanie 16-dniowego jarmarku na Zielone Świątki.

   Na koniec potoczyła się rozmowa o herbie Lublina, bo każde miasto takowy herb posiadało. Księciu przypadła do gustu wcześniejsza opowieść lublinian o kozie, ale nie chcąc aby przypominała ona okres smuty, zaproponował aby w herbie było też "coś z wina", jako że ten trunek rozwesela strapionych ludzi. "Sadźcie winnice na przyznanych wam łanach ziemi, bogaćcie się i bądźcie ufni w Opatrzność, a ona was nie zawiedzie" - tak miał powiedzieć na zakończenie audiencji Władysław Łokietek, niebawem król Polski.

   Radośni wracali lublinianie do domu z Krakowa. Czekała ich jednak długa droga nadwiślańskim traktem. Po prawdzie, w sakiewkach niewiele grosza ostało, jako że, obdarowani przywilejem delegaci, hojnie sypnęli groszem, żeby wesprzeć dworskie wydatki księcia, jednakże na niejedną kwartę gorzałki wystarczało. Pokrzepiano się także mlekiem od krowy i obu dojnych kóz, które nadal wiedziono w orszaku.

   Pech chciał, że jedna z kóz uszkodziła nieszczęśliwie kopytko i nie mogła iść dalej. Poskrobali się w głowę stroskani lublinianie. "Co nam teraz wypada czynić?" Po namyśle jeden z nich zaproponował, żeby kozę. podkuć, co pozwoli jej na kontynuowanie marszu. A że akurat napotkali kuźnię w grodzie Pacanów, powierzyli kozę z jej uszkodzonym kopytkiem w ręce kowala.

   I co powiecie? - Zabieg tak dobrze udał się kowalowi, że koza zupełnie przestała chromać, a po okolicy rozeszła się wkrótce wieść że "w Pacanowie kozy kują"!

   Kolejne tarapaty przydarzyły się wędrowcom w pewnym grodzie za Sandomierzem. Nadchodziła właśnie noc, a miejscowy karczmarz ani myślał przyjąć pod dach naszych podróżnych, ponieważ nie mieli już nawet złamanego miedziaka przy sobie. Na nic zdały się prośby i groźby - karczmarz pozostawał nieugięty. W końcu zrozpaczeni lublinianie zaproponowali, że oddadzą swoje kozy jako zapłatę za wikt i łoże, ale to nie przekonało właściciela gospody do takiej transakcji. Wówczas, najsprytniejszy z delegatów, nabajał karczmarzowi że owe kozy widział sam książę Łokietek i że nawet pił od nich mleko! Wtedy zawarta została ugoda i zgłodnieli wędrowcy zasiedli do wieczerzy przed michą tłustego mięsiwa, a i dzban wina się znalazł.

   Następnego dnia, gdy lublinianie ruszyli w dalszą drogę, przed karczmą pozostały pasące się dwie kozy. Czy już wiecie drodzy Czytelnicy jak się owa miejscowość do dzisiaj nazywa? Nietrudno odgadnąć, że DWIKOZY, co zresztą dokumentuje herb miejski tej, znanej dzisiaj z sadownictwa i przetwórstwa owocowego miejscowości.

   Czas kończyć naszą opowieść. Może jeszcze warto zastanowić się nad faktem, że lublinianie wzięli sobie słowa Łokietka do serca i szczodrze pomnażali swoje bogactwa w następnych stuleciach. Miasto opasano murem, zbudowano zamek, a na rynku wyrastały coraz to dorodniejsze kamienice. W jednej z nich, zwanej Kamienicą Lubomelskich (Rynek 8), pozostają do dzisiaj trzykondygnacyjne piwnice, służące niegdyś za winiarnię. Z okresu największej świetności kamienicy - co miało miejsce u schyłku XVI w. - zachowała się, w najwyższej kondygnacji podziemi, sklepiona sala winiarni ozdobiona wspaniałymi, renesansowymi polichromiami. Malowidła wykazują wysoki kunszt artystyczny i przedstawiają świeckie sceny alegoryczne, a zarazem bachiczne, sięgające starożytnych wzorów.

Stanisław Turski                          

Ważne dokumenty związane z historią Lublina

kliknij foto - powiększysz

Oryginalny akt Unii Lubelskiej z 1569 r.

Najstarszy widok Lublina
z 1618 r. wg A. Hogenberga

FLAGI MIASTA LUBLINA

FLAGA MIASTA LUBLIN

FLAGA URZĘDOWA MIASTA LUBLIN

HEJNAŁ MIASTA LUBLINA



Kliknij na zapis nutowy - posłuchasz HYMNU LUBLINA



OFICJALNE LOGO PROMOCYJNE LUBLINA

* * *
Str. główna