IDHAA YA KISWAHILI

IDHAA YA KISWAHILI
Maalum
MAALUM
Media Center
- Matangazo ya moja kwa moja
- Mada zote
HAZINA YETU
KUJIFUNZA KIJERUMANI
Kozi ya Kijerumani
Kijerumani XXL
Community D
Kufundisha Kijerumani

Libyen Tripolis Fayez Serraj Einheitsregierung

Serikali ya umoja wa kitaifa Libya yapata msukumo mpya

Juhudi za kimataifa za kuumaliza mzozo nchini Libya na kuundwa kwa serikali ya umoja wa kitaifa zimepata msukumo mpya baada ya serikali iliyokuwa imejitangazia madaraka mjini Tripoli kutangaza kuachia mamlaka Nenda kwenye makala

Taarifa ya Habari za Ulimwengu

Bonyeza hapa kusoma Taarifa ya Habari za Ulimwengu kutoka Idhaa ya Kiswahili ya DW

Matukio ya kisiasa

Shinikizo laongezeka kumtaka Zuma ajiuzulu

Shinikizo la kumtaka Rais wa Afrika Kusini, Jacob Zuma ajiuzulu linazidi kuongezeka, licha ya bunge la nchi hiyo kupinga hoja iliyotolewa na upinzani ya kutokuwa na imani naye na kumtaka ajiuzulu.

Waziri Mkuu wa Iceland ajiuzulu

Island Premier Sigmundur David Gunnlaugsson in Reykjavik

Waziri Mkuu wa Iceland Sigmundur David Gunnlaugsson amejiuzulu kufuatia shinikizo lililotokana na kuhusishwa kwake na kashfa ya ukwepaji kodi, iliyofichuliwa katika kampuni moja ya kisheria nchini Panama Mossack Fonseca

Kobler ziarani Tripoli kwa mara ya kwanza

Mjumbe maalum wa Umoja wa Mataifa Libya Martin Kobler

Mjumbe huyo wa Umoja wa Mataifa kwa ajili ya Libya amekutana na waziri mkuu mpya pamoja na maafisa wa baraza la uatawala la Libya katika juhudi za kuleta amani na utulivu katika nchi hiyo iliyovurugwa na vita

Usitishwaji mapigano Nagorno-Karabakh

Azerbaijan na wapiganaji wanaotaka kujitenga Nagorno- Karabakhk zimekubaliana juu ya kusitisha mapigano kuanzia mchana majira ya huko baada ya siku tatu za mapigano makali katika eneo wanalozozania tokea mwaka 1994.

ICC kuamua kuhusu hatma ya kesi ya Ruto na Sang

William Ruto Makamu wa rais wa Kenya akiwa ICC The Hague septemba 2013

Makamu wa rais wa Kenya William Ruto na mwandishi habari Joshua Arap Sang wanaandamwa na mashtaka matatu ya uhalifu kuhusu vurugu za baada uchaguzi wa Kenya 2007

Matukio ya Afrika

ICC yamfutia kesi ya mauaji William Ruto

Niederlande Kenia Anhörung zu Gewalt nach Präsidentenwahl in den Haag William Samoei Ruto

Mahakama ya kimataifa ya uhalifu ICC imefuta kesi dhidi ya Naibu Rais wa Kenya William Ruto Jumanne (05.04.2016) ikisema hakukuwa na ushahidi wa kutosha wa ushiriki wake katika vurugu za baada ya uchaguzi wa 2007/2008.

Mbunge mmoja wa Somalia anusurika Kifo kufuatia shambulio la Al Shabaab

Polisi nchini Somalia imesema Mbunge mmoja amenusurika kifo karibu na soko la Mogadishu wakati watu wasiojulikana walipolimiminia risasi gari lake katika shambulizi lililowauwa walinzi wake wawili.

Serikali ya upinzani kuton'gan'gania madaraka Libya

Waziri Mkuu mteule wa serikali mpya ya umoja wa kitaifa Fayez Serraj akizungumza na waandishi wa habari baada ya kuwasili Tripoli. (30.03.2016)

Utawala uliojitangazia serikali ulioko Tripoli Libya umesema hautong'ang'ania madaraka lakini utapinga kwa amani serikali ya umoja wa kitaifa inayoungwa mkono na Umoja wa Mataifa ambayo wajumbe wake wamewasili Libya.

Bensouda: ICC haitesi wafungwa

Mwendesha mashtaka mkuu wa ICC, Fatou Bensouda (c) picture-alliance/AP Photo/J. Lampen

Mwendesha mashtaka mkuu wa Mahakama ya Kimataifa ya Uhalifu amekanusha madai kwamba wapo wafungwa wanaoteswa. Waasi wa LRA wameeleza kwamba Joseph Kony amewaonya kuwa watateswa na ICC wakijisalimisha.

Wasiojulikana wachoma nyumba Tumbatu

Nyumba kadhaa zimetiwa moto kisiwani Tumbatu, Zanzibar, usiku wa kuamkia Ijumaa. Wakati polisi wakiendelea na upelelezi, mtu ambaye duka lake limechomwa amezungumza na DW kuhusu yaliyotokea.

Masuala ya jamii

Umuhimu wa mazoezi kwa wajawazito

Miongozo mipya iliyotolewa nchini Marekani inapendekeza wanawake wajawazito kufanya mazoezi mepesi karibu siku zote za ujauzito. Tofauti na miaka 20 iliyopita, wataalamu sasa wanasema mazoezi humsaidia mama na mtoto.

Ukuaji na changamoto za Ushairi na Mashairi

Idadi ya mashairi ya Kiswahili yanayochapishwa yanazidi kupungua. Malenga wa mashairi ya arudhi pia wamepungua. Changamoto zinazokumba fani hii ni zipi? John Juma anashirikisha wataalamu kuelezea hali inayokumba mashairi

Watu milioni 640 wana uzito kupindukia

Marekani na Uchina ndio zinaongoza miongoni mwa nchi zenye watu walio na uzito kupindukia, Uingereza ikiongoza mataifa ya Ulaya. Japan ndilo taifa tajiri ambalo lina watu wachache walio na uzito wa kupindukia.

Kenya yakumbuka mashambulio ya Garissa

Kenia Garissa Universität Eingang Sicherheitskräfte

Mwaka mmoja umepita tangu magaidi wa al-Shabab walipovamia chuo kikuu cha Garissa na kuua watu 148 wengi wao wakiwa wanafunzi. Wanafunzi wanaelezea wanavyoikumbuka siku hiyo na maisha yao yalivyo sasa.

Wakimbizi: Maisha mapya Uganda

Anayekimbilia Uganda kutoka nchini mwake anaruhusiwa kujenga nyumba, kufanya kazi huko na akiwa na bahati, anapatiwa hata kiwanja. Hii ni sehemu ya mpango wa kiuchumi na kisiasa wa Uganda.

Unaweza kusikiliza matangazo yetu hapa

Kusikiliza matangazo ya Idhaa ya Kiswahili ya DW, tafadhali bonyeza alama ya spika ya masikioni hapo chini, na kuwasiliana nasi, tafadhali tuandikie moja kwa moja kupitia: kiswahili@dw.com

Wakimbizi: Maisha mapya Uganda

Sera huria ya wakimbizi

Uganda ni miongoni mwa nchi zinazoongoza kwa kuwa na sera huria kuhusu wakimbizi. Watu wapatao nusu milioni kutoka nchi zenye vita kama Jamhuri ya Kidemokrasia ya Kongo, Sudan Kusini, Somalia, Eritrea na Burundi wanatafuta hifadhi Uganda. Kila siku hadi watu 100 wanawasili katika kambi kubwa ya wakimbizi Kusini Magharibi mwa nchi.
Wakimbizi: Maisha mapya Uganda

Kutoka Burundi kupitia Rwanda hadi Uganda

Kwa sasa wakimbizi wengi wanatokea Burundi. Julai 2015, Pierre Karimumujango pamoja na mke wake na watoto watatu walikimbia kijiji chao na kuwasili Rwanda. "Lakini kulikuwa na msongamano kambini. Ni vigumu kuishi huko," anasema Pierre. Hivyo walipanda basi kuelekea Uganda.
Wakimbizi: Maisha mapya Uganda

Kiwanja binafsi

"Tulipowasili hatukuwa na chochote zaidi ya nguo tulizokuwa tumevaa," anasema Pierre Karimumujango. UNHCR ilimpatia vyombo vya kupikia, madumu ya maji, maturubai na chakula. Serikali ya Uganda inatoa kiwanja kwa kila familia ili iweze kujenga nyumba na kulima. Pierre amepanda mihogo.
Wakimbizi: Maisha mapya Uganda

Msaada kutoka nje

Serikali ya Uganda inawapa wakimbizi wanaowasili nguo za mtumba ambazo mara nyingi ni misaada kutoka Ulaya. UNHCR na mashirika mengine yasiyo ya kiserikali pia yanasaidia wakimbizi. Uganda ni nchi maskini ambayo bila msaada isingeweza kuhudumia mkururu wa wakimbizi.
Wakimbizi: Maisha mapya Uganda

Mji kwa ajili ya wakimbizi tu

Kambi ya Nakivale Kusini Magharibi mwa nchi ndiyo kambi kubwa zaidi Uganda. Katika eneo la takribani kilometa za mraba 180 wanaishi zaidi ya wakimbizi 100,000, hivyo Nakivale ni kama mji. Viwanja vya kwenye eneo hilo lenye wakazi wachache ni mali ya serikali hiyvo vinatolewa kwa wakimbizi. Wanachoma matofali ili wajijengee nyumba.
Wakimbizi: Maisha mapya Uganda

Mwanzo mpya miongoni mwa Warundi wengine

Wakimbizi wa Nakivale wanaishi kwenye maeneo tofauti kulingana na uraia wao. Raia 22,000 wa Burundi wamewasili Uganda tangu kuzuka kwa machafuko mwaka 2015. Wameanzisha mtaa wa "Bujumbura Ndogo" katika kambi, mtaa uliopewa jina la mji mkuu wa Burundi. Wengi wao wamekuja na mali chache na pesa walizoweka akiba ili kuanza maisha mapya Uganda.
Wakimbizi: Maisha mapya Uganda

Soko la ajira laibuka

Katikati ya kambi ya Nakivale pamefanana na mji mdogo: Kuna mafundi seremala, karakana, mafundi wa kushona nguo, saluni za nywele, maduka ya bidhaa na maduka ya dawa. Wakimbizi wengi wanajaribu kufanya kazi ambazo walikuwa wakizifanya kwenye nchi zao. Wengine wameleta bidhaa ama nyenzo zao na hivyo wanatengezena ajira.
Wakimbizi: Maisha mapya Uganda

Wakimbizi wainua uchumi

Raia mmoja wa Burundi ameleta mashine yake ya kusaga nafaka Uganda. Michel Tweramehezu mwenye miaka 16 ana furaha kwamba amepata kibarua kambini. "Hakuna kazi nyingi za kufanya," anasema. Serikali ya Uganda inawaona wakimbizi kama mtaji wa kiuchumi hivyo hawahitaji kuwa na kibali cha kufanya kazi. Wanaruhusiwa kushiriki katika shughuli za kiuchumi.
Wakimbizi: Maisha mapya Uganda

Siasa za madaraka makubwa Afrika Mashariki

Museveni anapenda kujionyesha kama Baba wa Afrika Mashariki. Anaendesha siasa za kutafuta madaraka makubwa na hapo wakimbizi wanachukua nafasi muhimu. Hata watu wanaounga siasa za upinzani makwao au waasi wa nchi jirani wanakimbilia Uganda. Serikali ya nchi hiyo inafahamu uzito wa sera yake kuhusu wakimbizi.
Wakimbizi: Maisha mapya Uganda

Michezo dhidi ya chuki

Migogoro ya nchi tofauti huendeshwa pia kwenye kambi za wakimbizi: Wahutu na Watutsi wa Rwanda huishi kwenye mitaa tofauti Nakivale. Mara kwa mara hutokea mikwaruzano ambapo polisi wa Uganda laazima waingilie kati. Michezo ni namna moja ya kusuluhisha migogoro kwa njia ya amani. Kuna mashindano ya "break dance," kituo cha vijana na stesheni ya redio kwa ajili ya kupunguza mivutano.
Wakimbizi: Maisha mapya Uganda

Mapungufu kila mahali

Mwaka 2007 Olive Nyirandambyza alikimbia kijiji chake huko Kongo ya Mashariki. Ana miaka 38 na watoto wake watano kati ya saba wamezaliwa Nakivale. Kila mwezi Shirika la Chakula Duniani WFP linampatia kilo 50 za mahindi. "Mara nyingi kiasi hicho hakitoshi kwahiyo inabidi mume wangu aende mjini kufanya kibarua kwa raia wa Uganda," anasema. Kuna uhaba wa sabuni na dawa.
Wakimbizi: Maisha mapya Uganda

Shule ya msingi ndio mwisho kwa wengi

Sehemu kubwa ya wakazi wa Nakivale ni watoto wenye umri wa kwenda shule. Zipo shule sita za msingi za serikali zisizotoza ada. Hata hivyo hakuna shule ya sekondari na hivyo wanaomaliza shule ya msingi inabidi watembee hadi kijiji cha jirani. Lakini shule hiyo ni ya binafsi na familia nyingi za wakimbizi haziwezi kulipa ada.
Wakimbizi: Maisha mapya Uganda

Ng'ombe chanzo cha kipato

Baadhi ya wakimbizi - kama vile Banyamulenge wa Kongo Mashariki au Watutsi wa Rwanda na Burundi - huwasili kambini wakiwa na makundi yao ya ng'ombe. Mifugo hupata malisho ya kutosha kwenye maeneo yanayozunguka Nakivale kwani yana udongo wenye rutuba. Kwa familia nyingi ng'ombe ni kama akaunti ya benki inayotembea. Mifugo huuzwa katika soko la Nakivale ili kupata pesa ya kulipa ada ya shule.
Wakimbizi: Maisha mapya Uganda

Hakuna kurejea nyumbani

Ndahayo Ruwogwa anafahamu kwamba atafia Uganda. Baba huyo mwenye miaka 69 alikatwa mkono wake wa kulia kwenye vita nyumbani kwake Mashariki mwa Kongo. Kwa miaka 13, yeye na familia yake yenye watu 13 wanaishi kambini Nakivale. "Angalau hapa Uganda kuna amani. Tumepata nafasi ya kuanza maisha mapya," anasema. "Kijijini kwangu bado kuna vita. Sidhani kama tutarejea huko tena."