NAGROM is het
landsdekkende, stationaire grondwatermodel van Rijkswaterstaat (NAtionaal GROndwater
Model). In de afgelopen tien jaar is 90% van Nederland in model gebracht.
NAGROM is gedocumenteerd in een serie van 10 regiogebonden deelrapporten en is algemeen
beschikbaar voor het ondersteunen bij de beantwoording van beleids- en adviesvragen op
landelijke, regionale en lokale schaal. RIZA stelt NAGROM beschikbaar voor een ieder die
er baat bij heeft te kunnen beschikken over kant en klare modelgegevens als start voor
probleemspecifieke modelberekeningen.
NAGROMwordt beheerd, ondersteund en gedistribueerd door een
tripartitie van het Rijksinstituut voor Integraal Zoetwaterbeheer en Afvalwaterbehandeling
(RIZA), het Nederlands Instituut voor Toegepaste Geowetenschappen van TNO (NITG-TNO) en
Tauw bv. Voor informatie van onderdelen van NAGROM kunt u de een e-mail sturen naar helpdesk@tauw.nlof bellen naar de helpdesk
van Tauw, telefoon 0570-699650.
Wat is NAGROM?
NAGROM is voortgekomen uit de
behoefte aan een compleet instrumentarium voor landelijk waterbeheer, waarin grondwater
integraal is opgenomen. NAGROM is een model voor het diepe grondwater, waarmee scenario's
op nationaal, regionaal en lokaal niveau doorgerekend kunnen worden. Er kunnen zowel
berekeningen gemaakt worden van (provincie-, lands-) grensoverschrijdende effecten van
ingrepen in de waterhuishouding, als berekeningen van zeer lokale aard zoals
bronbemalingen. Het model is opgebouwd volgens de Analytische Elementen Methode (AEM) van
Otto Strack. Deze methode vindt in NAGROM zijn specifieke toepassing op de Nederlandse
waterhuishouding.
Voor wie is NAGROM bedoeld?
NAGROM is onder meer geschikt
voor hydrologen die grondwaterproblemen met behulp van modellen oplossen. Daarnaast is
NAGROM er voor de plannende overheid die aan de hand van modelresultaten het Nederlandse
waterbeleid en -beheer gestalte geeft. Vanwege de snelle inzetbaarheid kunnen
waterleidingbedrijven, onderzoeksinstellingen en ingenieursbureaus hun voordeel doen met
NAGROM.
NAGROM: een levende
basis voor modelleren
Het NAGROM ontwerp voldoet aan
een uitgebreid programma van eisen, zoals een brede inzetbaarheid, werking op
verschillende schaalniveaus, duurzaam van karakter, samenhang tussen zoet- en
zoutwatergebieden, één aanpak voor heel Nederland, uitsluitend op basis van erkende
gegevensbestanden, beperkte rekentijd en beschikbaarheid voor derden. NAGROM bestrijkt op
regionaal niveau geheel Nederland en is volgens één standaard ontworpen, gekalibreerd en
gedocumenteerd. De gegevens voldoen aan een hoge kwaliteitsstandaard en worden permanent
beheerd. NAGROM kan onder de categorie van nationale gegevensbestanden geschaard worden,
zoals onder meer REGIS, de geologische kaart, de bodemkaart en de topografische kaart.
NAGROM is een levend model doordat kennis en ervaring van gebruikers teruggekoppeld wordt.
De extra's van NAGROM
NAGROM is vrijwel landsdekkend en
blijft door een voortdurende interactie met gebruikers up to date. Rond NAGROM is een
onderhouds- en leveringsinfrastructuur gecreëerd, die het model valide en toegankelijk
houden. De gebruiker kan het geleverde direct gebruiken en er op voortbouwen. NAGROM biedt
daarnaast enkele technische hoogstandjes. Zo is NAGROM één van de weinige modellen
waarin zoet/zout-vraagstukken probleemloos kunnen worden opgelost. NAGROM is ook
uitstekend te gebruiken naast andere modellen, bijvoorbeeld voor het toeleveren van
randvoorwaarden. NAGROM is traploos in schaalgebruik, waardoor zeer lokale fenomenen
moeiteloos binnen een regionale context geanalyseerd kunnen worden.
NAGROM: Onderhoud en beheer
Het beschikbaar houden en de
kwaliteitscontrole van NAGROM gebeurt door NITG-TNO. In de komende jaren wordt de
schematisatie binnen NAGROM in overeenstemming gebracht met die van REGIS. Inbreng van
kennis en informatie van gebruikers wordt afgewogen ten opzichte van REGIS en zoveel
mogelijk in NAGROM ingebracht. Een consistent versiebeheer geeft de garantie dat de meest
recente versie gecontroleerd en compleet is, terwijl voorgaande versies voor oude
gebruikers beschikbaar blijven.
Techniek en omvang van NAGROM
Veel belangrijke eigenschappen
van NAGROM zijn afkomstig van de Analytische Elementen Methode (AEM), de modeleertechniek
waarop NAGROM is gebaseerd. Sinds 1997 is er een stabiele versie van MLAEM, het AEM
programma, beschikbaar. Stijghoogte en stroming zijn continue functies over geheel
Nederland, in tegenstelling tot bijvoorbeeld MODFLOW en MicroFem waar deze grootheden
slechts voor individuele cellen of knooppunten zijn gedefinieerd. Analytische elementen
kunnen vrijwel willekeurig en onafhankelijke worden gewijzigd qua vorm, parameters en
type. Hierbij bestaat een grote keuzevrijheid omdat er geen mesh van knooppunten is
waarmee de elementen moeten samenvallen. De oppervlakte elementen vormen weliswaar een
landsdekkend geheel van polygonen (waarbinnen de stroming al dan niet varieert), maar
werken in feite onafhankelijk van elkaar. Naast de oppervlakte elementen voor bijvoorbeeld
infiltratiegebieden en polders zijn er punt-elementen voor onttrekkingen en lijn-elementen
voor kanalen, beken en rivieren en voor het modelleren van anisotropie en afsluitingen van
watervoerende pakketten.
De parameters in de bovenrand van
NAGROM zijn met behulp van een GIS interface berekend uit landelijke bestanden van
geohydrologische parameters op basis van gridcellen van 0,25 km2. Wijzigingen in de
bovenrand kunnen eenvoudig opnieuw van parameters worden voorzien. Een dergelijke
koppeling is ook met REGIS, het REgionaal Geohydrologisch InformatieSysteem van NITG-TNO,
voorzien.
Bij RIZA vormt NAGROM een
onderdeel van het systeem van landelijke modellen voor waterbeheer (zie onderstaand
schema). Dit systeem omvat ook modulen voor de onverzadigde zone (MOZART, Model voor de
Onverzadigde Zone voor landelijke Analyses en Regionale Toepassingen), voor de distributie
van oppervlaktewater vanuit de Rijn en Maas (DM) en voor de kostenoptimalisatie en in
verband daarmee de lokatiebepaling van de drinkwatervoorziening (ATLANTIS). Daarnaast
bevat het systeem effectbepalingsmodules voor landbouw (AGRICOM, AGRIcultural COst Model)
en natuur (DEMNAT, Dosis Effect Model NAtuur Terrestrisch). De modulen zijn volgens een
bepaald schema aan elkaar gekoppeld, waarbij de koppelingen die tevens een substantiële
dataverwerking verzorgen op zichzelf ook weer modulen vormen (MONA, interface
MOZART-NAGROM), MODEM (interface MOZART-DEMNAT). Met dit complete systeem worden
waterbeheerscenario's direct doorvertaald naar de effecten voor natuur, landbouw en de
drink- en industriewatervoorziening.
DM
waterverdeling
AGRICOM
MOZART
DEMNAT
kosten/baten landbouw
onverzad. zone
ecolog. effecten
MONA
model interface
NAGROM
verzad. zone
Vooralsnog is NAGROM een
stationair model, hetgeen betekent dat bergingsverandering in het grondwater niet kan
worden meegenomen. Niet-stationariteit wordt op landelijke schaal alleen gesimuleerd in de
bovenste grondlagen door het model MOZART. De onderrand stroming voor de MOZART cellen
wordt daarbij stationair verondersteld en aangeleverd door NAGROM (via MONA). Momenteel is
er een instationaire versie van het programma MLAEM in
ontwikkeling.
NAGROM is nog niet gereed voor de
plateaus van Zuid-Limburg en het Waddengebied. Deze gebieden worden in de komende jaren
aangepakt, afhankelijk van de behoefte daartoe.
NAGROM: Levering en
ondersteuning
Het gebruik van NAGROM is gratis.
Het staat de gebruiker verder vrij meer uitgebreide ondersteuning bij een partner naar
keuze tegen extra vergoeding te verkrijgen.
Het nationale grondwatermodel bestaat uit 9 gratis te downloaden
deelmodellen: