Dawid Grosman, Patrz pod: Miłość
Świat Książki
Warszawa 2008
Momik dorasta w Izraelu lat 1950. Pewnego dnia niespodziewanie w jego domu pojawia się dziadek, który rzekomo zginął podczas wojny. Opowiada historię z kraju Tam, która chłopcu nie mieści się w głowie, i... znika. Żeby pojąć straszne losy swej rodziny i narodu, Momik zostaje pisarzem. Podążając śladami swego duchowego mistrza, Brunona Schulza, trafia do Polski czasów Solidarności. Pisze też obozową psychodramę o kacie i ofiarze. A wszystko po to, by zrozumieć Zło. Czym jest? Dlaczego człowiek je czyni? Czy można się go pozbyć raz na zawsze? Wielowątkowa powieść, łącząca humor i tragizm, codzienność i metafizykę, pełna zaskakujących obrazów i spostrzeżeń, obejmuje ponad czterdzieści lat.

Marian Pankowski, Była Żydówka, nie ma Żydówki
Wyd. Krytyki Politycznej
Warszawa 2008
Najnowsza powieść Mariana Pankowskiego jest parabolą polsko-żydowskiego losu. Tytułowa ostatnia Żydówka z miasta N. zostaje zaproszona już po wojnie przez swoich rodaków z odległej "amerykańskiej krainy" na spektakl, którym mają być jej własne tragiczne losy. Opowiadając swoją historię, wraca do zapomnianej przeszłości i po raz kolejny zostaje przez nią uwięziona. Pankowski przywołuje cały wachlarz ludowych stereotypów antyżydowskich w postaci owadów, węży i bezwstydnych kotów, które nigdzie długo miejsca nie zagrzeją ze względu na rewolucyjne popędy. Na tym tle rozgrywa się odwieczna rywalizacja w cierpiętnictwie pomiędzy Polakami i Żydami, dziś dostrzeganym jedynie w szumnych debatach na temat pamięci i w patetycznych rocznicach, w czasie których ofiary są już tylko aktorami.

Howard Jacobson, Wieczory kaluki
Wyd. Cyklady
Warszawa 2008
Max Glickman, brytyjski Żyd mieszkający w Crumpsall Park, powinien wieść pogodne życie u boku swej eleganckiej matki urządzającej wieczorki dla przyjaciół, którzy uwielbiają niemal tak samo jak ona karcianą grę kaluki, oraz ojca ateisty obwieszającego ściany zdjęciami ulubionych mistrzów boksu. Ale inne głosy szepczą mu o Buchenwaldzie, eksterminacji i niemożności zapomnienia.
Zafiksowany na punkcie zbrodni popełnionych przeciwko jego ludowi, ale nieumiejący żyć pośród swoich, Max wyprowadza się, żeni z gojką (gojkami) i rysuje komiksy o żydowskich cierpieniach, którymi nikt, a już najmniej sami Żydzi, się nie interesuje. Ale jest to znośne życie, całkiem znośne, dopóki jego dawno zapomniany przyjaciel z dzieciństwa, Manny Washinsky, nie zostaje wypuszczony z więzienia. Powolutku, nawiązując z nim kontakt i próbując zrozumieć, dlaczego zrobił Buchenwald z własnego domu dusząc gazem własnych rodziców, Max poznaje historię ortodoksyjnej rodziny Manny'ego, a zwłaszcza dzieje miłosnej afery jego brata z pół-Niemką. Na domiar złego wciąga się w obsesję Holokaustu, z której nie ma ani nie może być ucieczki.
Howard Jacobson (ur. 24.08.1942 r. w Manchesterze), brytyjski pisarz, autor dziewięciu powieści i czterech dzieł non-fiction. Zdobywca nagrody Bollinger Everyman Wodehouse Prize w 1999 za komediową powieść "The Mighty Walzer". W 2006 r. "Wieczory kaluki" znalazły się na liście książek nominowanych do nagrody Bookera. Często nazywany brytyjskim Philipem Rothem, z właściwym sobie humorem i przewrotnością pisarz twierdzi, że jest "żydowską Jane Austin". Podkreśla, że "komedia jest bardzo ważną częścią tego, co robię".
Recenzja w Gazecie Wyborczej

Geraldine Brooks, Ludzie księgi
Wyd. Cyklady
Warszawa 2008
Konserwatorka starych ksiąg Hanna Heath, odbiera o drugiej w nocy telefon. Zostaje pilnie wezwana do Sarajewa, aby zbadać autentyczność średniowiecznej żydowskiej księgi, tzw. Hagady Pesachowej, która zaginęła na parę lat podczas działań wojennych, a teraz ma zostać wystawiona w Muzeum Narodowym.
Jest to bezcenny manuskrypt z XIV wieku i swoiste kuriozum: bogate ilustracje jawnie przeczą religijnej zasadzie, zakazującej sporządzania wizerunków żywych istot. Dziwnym trafem dzieło uratował muzułmański bibliotekarz Ozren Karaman, ukrywając je podczas bombardowań w podziemiach banku.
Hanna przystępuje do pracy i idąc tropem drobnych śladów, znajduje klucze do niezwykłej historii manuskryptu. Skrzydełko owada, plama rozlanego wina, biały włos... - każdy z tych drobiazgów wprowadza czytelnika w osobny rozdział dziejów księgi: najpierw cofamy się w czasy drugiej wojny światowej i grozy okupacji, potem do XIX-wiecznego Wiednia, gdzie mieszka pewien wredny introligator, w roku 1609 odwiedzamy Wenecję, w której inkwizytor Domenico Vistorini prowadzi teologiczną dysputę z rabbim Judą Arje, i wreszcie trafiamy do Sewilli z okresu "złotego wieku", gdzie Żydzi, chrześcijanie i muzułmanie żyją w przykładnej zgodzie. Tu odsłania się wreszcie tajemnica powstania przepięknego manuskryptu...
Każda opowieść to perełka literacka, a wszystkie łączą się w zaskakujący ciąg wydarzeń, pokazując na przestrzeni 500 lat kolejnych jej bohaterów - tytułowych "ludzi księgi", który mieli swój udział w jej powstaniu, przechowaniu i ratowaniu. Tymczasem Hanna nawiązuje romans z dzielnym bibliotekarzem, a równocześnie okazuje się, że księga wzbudziła zainteresowanie paru innych osób: jej kolegów konserwatorów, władz Bośni oraz agenta Mosadu. Co jeszcze się wydarzy? Ile ludzi połączy lub podzieli tajemnicza księga?
Powieść Geraldine Brooks oparta jest na autentycznej historii tak zwanej Sarajewskiej Hagady Pesachowej, żydowskiej księgi datowanej na 1350 rok, jednej z najstarszych powstałych w średniowiecznej Hiszpanii (Katalonii). Jest to piękny manuskrypt spisany na cielęcej skórze, bogato ilustrowany i złocony. Prawdopodobnie powstał na zamówienie, jako prezent ślubny, a plamy po winie świadczą, że musiał być używany podczas uroczystych uczt sederowych z okazji święta Pesach.
Geraldine Brooks - pisarka i dziennikarka, pochodząca z Australii. Studia ukończyła na uniwersytecie w Sydney, następnie przez kilka lat pracowała jako reporterka dla "The Sydney Morning Herald". W 1982 r. zdobyła stypendium na udział w programie studiów dziennikarskich na Columbia University w Nowym Jorku. Pracowała dla "The Wall Street Journal", gdzie zajmowała się kryzysem i konfliktami w Afryce, na Bliskim Wschodzie i na Bałkanach. Jej pierwsza powieść "Year of Wonders: A Novel of the Plague", stała się międzynarodowym bestsellerem. W 2006 roku otrzymała nagrodę Pulitzera za kolejną powieść historyczną z czasów wojny secesyjnej pt. "March". Jest także autorką wyróżnionych nagrodami wspomnień Foreign Correspondence o poszukiwaniach korespondencyjnych przyjaciół w dzieciństwie.

Barbara Stanisławczyk, Czterdzieści twardych. Wojenne losy Polaków i Żydów - prawdziwe historie
Wyd. Rebis
Poznań 2008
Ta wojna zdemaskowała człowieka. Jakiegoś Polaka, jakiegoś Żyda, jakiegoś Niemca, Rosjanina, Ukraińca, Łotysza, Litwina... To nie narody były dobre albo podłe, bohaterskie lub tchórzliwe... tylko konkretni ludzie.
Książka ta opowiada o splecionych losach Polaków i Żydów w czasie drugiej wojny światowej i dramatycznych ludzkich wyborach - o najwyższym poświęceniu i cichych bohaterach, którzy często wcale się za takich nie uważają. Ukazuje też specyficzne więzi, jakie rodzą się między prześladowanymi a ich wybawcami. Autorka wykracza poza czasy wojenne, ukazując dalsze zawikłane historie wybawców, którzy niekiedy sami stawali się ofiarami.
Autentyczne relacje uczestników wydarzeń, zdjęcia, przytaczana powojenna korespondencja sprawiają, że jest to lektura przejmująca, a zarazem wartościowy historyczny dokument.

Ilona Dworak-Cousin, Dybuk wspomnień
Wyd. Austeria
Kraków 2008
"Będąc niedawno w Muzeum Diaspory w Tel-Awiwie, nacisnęłam guzik imponująco skomputeryzowanego systemu informacji. Kraków - miasto mojej matki. Moi przodkowie byli tam już w połowie XIII wieku, Chrzanów - miasto mojego ojca. Nagle znajduję w tym wszystkim swojego dziadka, rabina Lejba Cipera, jego żonę Fanię i kuzyna ojca, dr Szmuela Cipera, z zawodu adwokata, który przed I wojną światową był wiceburmistrzem Chrzanowa.
Oczami duszy widzę ulice Krakowa i kamienice zaprojektowane przez braci mojej matki. Polska była ich ojczyzną. Zakopane, "Dom Turysty" - jednym z jego projektantów był mój ojciec.
A ja? Pisząca po hebrajsku. Licząca i śniąca po polsku. Izraelka? Polka? Od kilkunastu lat, prawie co roku, odwiedzam Polskę. Znowu wdycham w siebie zapach ulubionego bzu, znowu patrzę na niekończące się horyzonty wiecznie zielonych lasów. "Cały świat podobny jest do wąskiego mostu - mówił rabbi z Bracławia. Jeśli przypadnie mi jakaś rola, nawet najmniejsza, w położeniu pojedynczego drzewa na przęsłach tego mostu, to moje wyjazdy do Polski, oprócz osobistego znaczenia, mają również głębszy sens. "Jeszcze Polska nie zginęła, kiedy my żyjemy" - to ważne dla mnie słowa. Polska mój pierwszy dom. "Jeszcze nie utraciliśmy nadziei, nadziei dwóch tysiącleci" - hymn Izraela, mojego obecnego domu. Modlę się o oba moje domy, płynę z muzyką ich hymnów."

Joanna Preizner (red), Gefilte film. Wątki żydowskie w kinie
Szolem Alejchem
Kraków 2008
Wątki i motywy żydowskie inspirowały kino od początku jego istnienia. Żydowska historia, kultura, mity i legendy były tematem dla wielu kinematografii europejskich, a także amerykańskiej. Pojawiały się w filmach autorskich i dostarczały materiału kinu gatunkowemu.

Julia Makosz, Przemysław Piekarski, Podręcznik pisma jidysz (Manual of Yiddish script)
Szolem Alejchem
Kraków 2008
W prosty i przyjazny sposób uczy alfabetu hebrajskiego (odręcznego i drukowanego) w odmianie jidysz. Równocześnie jest rodzajem zeszytu ćwiczeń. Przeznaczony jest dla czytelników polsko- i anglojęzycznych

Piosenki na Szabat i święta
Szolem Alejchem
Kraków 2008
Śpiewnik zawiera ponad 70 piosenek w języku jidysz - teksty w alfabecie hebrajskim i w transkrypcji, polskie streszczenia oraz nuty. Obok piosenek związanych z Szabatem i innymi świętami posiada także rozdział z żydowskimi piosenkami "biesiadnymi".

Gminy żydowskie pogranicza Wielkopolski, Mazowsza, Małopolski i Śląska w latach 1918-1942
Adam Marszałek
2008
W "Gminach żydowskich pogranicza Wielkopolski, Mazowsza, Małopolski i Śląska w latach 1918-1942" przedstawiono dzieje 40 gmin żydowskich działających w powiatach: kaliskim, kolskim, konińskim, łęczyckim, sieradzkim, tureckim, wieluńskim w okresie rozkwitu aktywności społeczno-politycznej i kulturalnej mieszkańców w międzywojniu (1918-1939) oraz zagłady podczas niemieckiej okupacji ziem polskich (1939-1942). Książka jest rodzajem leksykonu, który pozwala zapoznać się nie tylko z historią poszczególnych gmin żydowskich i ich mieszkańców, lecz także przybliża specyfikę pogranicznych, małomiasteczkowych społeczności żydowskich, które mimo wielu cech wspólnych i niewielkich dzielących je odległości, różniły się czasem w sposób zasadniczy. Zamieszczone aneksy umożliwiają pogłębienie wiedzy o żydowskich mieszkańcach miast i miasteczek, wykonywanych przez nich profesji oraz miejscach zamieszkania.

Adam Kopciowski, Księgi pamięci gmin żydowskich. Bibliografia
Uniwersytet Marii Skłodowskiej-Curie
Lublin 2008
Księgi upamiętniające zniszczone w wyniku Zagłady gminy żydowskie wydawano w latach powojennych z inicjatywy ziomkostw zrzeszających m.in. Żydów ocalałych z Szoa. Większość ksiąg ukazała się w dwóch językach żydowskich - jidysz i hebrajskim - w Izraelu, Stanach Zjednoczonych oraz Argentynie. W bibliografi umieszczono opisy 646 ksiąg oraz ich przekładów dotyczących miejscowości znajdujących się w 1939 roku w granicach Polski, ZSRR i republik nadbałtyckich. 540 z nich upamiętnia gminy żydowskie II Rzeczypospolitej. W Polsce największe kolekcje ksiąg pamięci posiadają Żydowski Instytut Historyczny w Warszawie, Instytut Studiów Strategicznych w Krakowie oraz Zakład Kultury i Historii Żydów UMCS w Lublinie.

Pysiak Krzysztof, Żydowska kuchnia. Podróże kulinarne
Wyd. Rzeczpospolita
Warszawa 2008
Kolekcja "Podróże kulinarne. Tradycje, smaki, potrawy" to unikatowe połączenie praktycznej wiedzy kulinarnej z ciekawostkami pozwalającymi poznać i odczuć różnorodny klimat i tradycje kuchni każdego z 25 krajów świata. Oprócz najsłynniejszych, wartych polecenia przepisów wybranego kraju, w każdym tomie czytelnicy poznają także sekrety tworzenia typowych dla danej kuchni smakołyków, ich historie, obyczaje biesiadowania oraz najbardziej typowe potrawy i przyprawy.

Jolanty Żyndul (red), Różni razem. Młodzi polscy naukowcy o Żydach
Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Warszawa 2008
Na tom składają się teksty historyczne oraz dotyczące sztuki żydowskiej, religii, zagadnień związanych z tożsamością żydowską we współczesnej Polsce oraz stosunku Kościoła katolickiego do judaizmu. Pomieszczenie tak bardzo różnych tekstów w jednym tomie pokazuje, jak ważne jest interdyscyplinarne podejście do badania problematyki żydowskiej i gdzie znajdują się luki w uniwersyteckim kształceniu osób zainteresowanych szeroko pojętą judaistyką. Materiał zgromadzony w książce stanowi pokłosie I Ogólnopolskiej Konferencji Judaistycznej Młodych Naukowców, przygotowanej przez Sekcję Historia i Kultura Żydów Studenckiego Koła Naukowego Historyków UW przy organizacyjnej pomocy Centrum im. Mordechaja Anielewicza, która odbyła się w czerwcu 2005 roku w Instytucie Historycznym UW.

Jonathan Littell, Łaskawe
Wyd. Literackie
Kraków 2008
"Łaskawe" to fikcyjne wspomnienia byłego oficera SS, Maximiliana Aue, doktora prawa konstytucyjnego, miłośnika muzyki, literatury i filozofii, a jednocześnie nazistowskiego zbrodniarza, któremu po wojnie udało się uniknąć kary i znaleźć bezpieczny azyl za biurkiem dyrektora fabryki koronek na północy Francji. Szokujący autoportret nazisty-estety, który patrząc na pogromy ludności żydowskiej myśli o Platonie i bardziej niż Rosenberga czy Hansa Franka woli cytować Tertuliana.
Powieść Jonathana Littella ukazuje kulisy Zagłady i rolę, jakš w jej przygotowaniu odegrali technokraci i eksperci: prawnicy, ekonomiści i świetnie wykwalifikowana kadra administracyjna. To znakomicie udokumentowana powieść historyczna (większość spośród kilkuset postaci pojawiających się w książce to postaci historyczne), stawiająca pytanie o korzenie nazistowskiej zbrodni, a zarazem uniwersalna przypowieść o spotkaniu Człowieka ze Złem. Wielowątkowa, licząca ponad tysiąc stron epopeja zbudowana na wzór suity Johanna Sebastiana Bacha i nasycona pięknie aluzjami do greckiej tragedii o matkobójcy Orestesie oraz ścigających go Eryniach, zwanych też Boginiami Łaskawymi...
Jonathan Littell - amerykański pisarz urodzony w 1967 roku w Nowym Jorku. Łaskawe to jego "pierwsze dzieło literackie". Napisana w języku francuskim powieść została wyróżniona Nagrodą Goncourtów (autor jest pierwszym w historii Amerykaninem, który otrzymał to prestiżowe wyróżnienie) oraz Grand Prix du Roman przyznawaną przez Akademię Francuską. Przekłady książki ukazały się już m.in. w Hiszpanii, Portugalii, Brazylii, Niemczech oraz w Izraelu. W przygotowaniu jest tłumaczenie na język angielski.

Daniel Mendelsohn, Zagubieni. W poszukiwaniu sześciorga spośród sześciu milionów
Wyd. Czarne
Wołowiec 2008
"Daniel Mendelsohn, filolog klasyczny, autor cenionych książek, podejmuje misję niemal niemożliwą do zrealizowania: postanawia odkryć, co stało się z jego rodziną podczas drugiej wojny światowej, jaki był los Szmila, najstarszego brata dziadka, jego żony i czterech córek - sześciu Żydów z sześciu miliona zamordowanych podczas Zagłady. Sześć milionów - to tylko przerażająca liczba, która nie pozwala uzmysłowić sobie ogromu całej tragedii. Inaczej jest z sześcioma konkretnymi osobami, mają one imiona i nazwiska, można ujrzeć je na fotografii" - Michał Sobelman
"Jest w tej pracy przekonanie, bardzo mi drogie i mam wrażenie, nader ważne: pamięć, żeby nie była tylko rytualnym, ba, nawet pięknym i szczerym gestem, musi uciec uogólnieniom, okolicznościowym formułom. Zagłada jest zbiorczym imieniem milionów pojedynczych cierpień i śmierci. Tylko wtedy, gdy zdołamy dotrzeć do pojedynczych losów i możemy zacząć rozumieć, co się stało i jakie wydarzenie ciąży na nas" - Paweł Śpiewak
"Wzruszająca, jedyna w swoim rodzaju powieść detektywistyczna, której akcja osadzona jest w kontekście historii o zagadkowych interwencjach Boga w ludzkie losy i pogłębiona refleksją o nieuniknionej i niepojętej roli przypadku" - J.M. Coetzee
Przeczytaj fragment

Joanna Tokarska-Bakir, Legendy o krwi. Antropologia przesądu
WAB
Warszawa 2008
Najnowsza książka Joanny Tokarskiej-Bakir dotyczy etnografii antysemityzmu i antyjudaizmu. Autorka kontynuuje rozważanie, które zostały rozpoczęte w "Obrazie osobliwym. Hermeneutycznej lekturze źródeł etnograficznych: wielkich opowieściach". Wnikliwie śledzi losy przesądu popularnego w Europie, a żywego do dziś między innymi w Sandomierzu, owych "legend o krwi" (tzw. blood libels), który przypisuje Żydom tzw. mordy rytualne i profanacje eucharystii.
Siła książki tkwi w ponownych odczytaniu starych tekstów w kontekście nowych metod badawczych. Swoje wnioski autorka opiera na analizie m.in.: rękopiśmiennych średniowiecznych tekstów łacińskich rozpowszechniających wiarę w blood libel, poczynając od Historiae memorabiles Rudolfa von Schlettstadta, a także literatury antysemickiej. Rozważanie są podpierane wywiadami etnograficznymi z mieszkańcami terenów, gdzie pamięć o blood libel jest wciąż żywa. Badania Tokarskiej-Bakir mają charakter interdyscyplinarny - wykorzystując ustalenia historyków, socjologów i psychologów społecznych interpretuje przebadane już źródła historyczne z perspektywy antropologicznej, łącząc analizę folklorystyczną, antropologię filozoficzną, teologię, religioznawstwo oraz psychoanalizę.
"Tokarska-Bakir jest etnografem, a więc nie same fakty ją interesują, ale to, co o faktach myślimy, jak je zapamiętujemy, które i dlaczego wypieramy, oraz to, jakie symboliczne lub mityczne znaczenia skłonni jesteśmy im nadawać. Zastanawia ją więc nie samo zdarzenie, to interesuje historyków, z którymi zresztą wchodzi niejednokrotnie w spór, ale nasze pojęcie o zdarzeniu zepchniętym niekiedy w sferę tabu i powody, dla których podejmujemy się często zaciekłej obrony tego tabu" - Marek Radziwon, Gazeta Wyborcza

Mirosław Łapa (red.), Kępińscy Żydzi
Pismak
Kępno 2008
Książka pod redakcją Mirosława Łapy jest zbiorem studiów i dokumentów poświęconych kępińskim Żydom. Książka składa się z ośmiu rozdziałów, bibliografii i indeksu osób, w sumie liczy 250 stron. We wstępie autor pisze, iż jego zamiarem było ocalenie od zapomnienia świata, który istniał na ziemi kępińskiej od ponad trzech stuleci, a którego ślady wciąż daje się odnaleźć wśród miejscowych zaułków i domów. Ten zamiar Mirosław Łapa osiagnął.
Dodatkowym walorem książki są wspomnienia mieszkańców Kępna, ludzi, którzy pamiętali swych żydowskich sąsiadów. Relacje osób, które widziały tamten świat. To ostatni moment do spisania takich żywych historii, wysłuchania ludzi, którzy wraz ze sobą zabiorą wspomnienia, koloryt i pamięć tamtego świata.

rabin Sacha Pecaric, Osiem wykładów o Psalmach (4 płyty CD)
Pardes
Kraków 2008
Księga Psalmów jest najwyższą ekspresją poezji biblijnej, paradygmatem modlitwy, intensywnym głosem człowieka powierzającego Bogu swoje troski i zachwyt. W ośmiu wykładach, wygłoszonych w lipcu 2008 roku w Krakowie, rabin Sacha Pecaric dokonuje analizy wybranych Psalmów w duchu żydowskiej tradycji, eksponując ich związki z ideami Tory. W świetle rabinicznych komentarzy, midraszy, myśli kabalistycznej, współczesnej filozofii języka, inspiracji Lévinasowskich - Psalmy ukazują swą wyjątkowość. W nowatorskim, acz silnie popartym przez autorytety judaistyczne, odczytaniu rabina Pecarica, Psalmy są przede wszystkim usiłowaniem znalezienia drogi powrotu do tego czystego i bezpośredniego języka, który utraciliśmy, gdy upadła wieża Bawel.
Oto tematy poszczególnych wykładów:
1. Wprowadzenie do poetyckiego języka Psalmów. 37'20"
2. Psalm 1. Psalmy jako poszukiwanie mowy czystej. 27'52"
3. Psalm 29. Tora jako głos Boga. 21'28"
4. Psalm 104. Piękno świata stworzonego przez Boga. 30'26"
5. Psalm 121. Droga przez życie jako duchowe wzrastanie. 29'57"
6. Psalm 136. Wielki Halel. 27'26"
7. Psalm 145. Tajemnica Boskiego Imienia. 28'44"
8. Psalm 150. Każdy umysł będzie chwalił Boga. 28'58"

Joseph Bialowitz, Philip Bialowitz, Bunt w Sobiborze. Opowieść o przetrwaniu w Polsce okupowanej przez Niemców
Nasza Księgarnia
Warszawa 2008
W październiku 1943 roku Philip Bialowitz brał udział w buncie więźniów w obozie koncentracyjnym w Sobiborze. Uzbrojeni w noże, zabili esesmanów, wcześniej zwabionych do pomieszczeń gospodarczych. Blisko sześciuset więźniów podjęło próbę ucieczki. Uciekło 200 Żydów, z których wyzwolenia doczekało zaledwie 47. Książka jest relacją naocznego świadka i uczestnika tych dramatycznych wydarzeń.
"Philip Bialowitz to bardzo silny głos sumienia ludzkości, a jego książka stanowi unikalne świadectwo prawdy o najciemniejszym okresie historii" - Władysław Bartoszewski
http://www.buntwsobiborze.pl

Eli Barbur, Tsunami za frajer. Izrael - Polska - Media
Sic!
Warszawa 2008
Od autora: "Zacząłem pisać te blogowe felietony pod koniec sierpnia 2006, żeby pogadać o mediach, Iranie, Bliskim Wschodzie i sprawach polsko-żydowskich w sposób otwarty i nieformalny. Zakończyła się właśnie II wojna libańska, która wykazała, że w XXI wieku charakter konfliktów zbrojnych może się całkowicie zmienić. Nie będą to już wojny między państwami lub grupami państw, lecz między państwami i bandami terrorystycznymi, wykorzystującymi cywilów jako "żywe tarcze". W takich warunkach mechanizmy medialne odgrywać będą jeszcze większą rolę niż dotychczas. Według mnie rozmowa o tych sprawach nie powinna być ograniczana poprawnością polityczną - stąd obrana przez mnie formuła blogowa, umożliwiająca bezpośredni kontakt z Czytelnikiem w czasie rzeczywistym. Teksty zawarte w tej książce ukazywały się najpierw w portalu wirtualnemedia.pl, a począwszy od grudnia 2007 także w salonie24.pl" - Eli Barbur

Zeruya Shalev, Po rozstaniu
WAB
Warszawa 2008
Trzydziestosześcioletnia mieszkanka Jerozolimy, archeolożka, bada historię tajemniczego zatopienia wyspy Tery, przez wielu historykow utożsamianej z mityczną Atlantydą. W życiu osobistym Elli również szykuje się kataklizm: w imię swoiście pojętej wolności i niezależności kobieta decyduje się porzucić męża. Odtąd musi samodzielnie stawiać czoła rzeczywistości, poradzić sobie z winą, żalem, rozczarowaniem, a ponadto z problemami synka, któremu trudno jest zaakceptować rozstanie rodziców. Ella podejmuje terapię, podczas której zbliża się do prowadzšcego ją psychiatry. Czy tym razem zdoła stworzyć szczęśliwy związek? Czy uda jej się wymazać z pamięci trudną i bolesną przeszłość? Zeruya Shalev porusza tematy, które ocierają się o melodramat, jednak dzięki wnikliwemu spojrzeniu, wrażliwości i wirtuozerii językowej nigdy nie przekracza granicy banału; swoje historie zamienia w solidną literaturę. Losy jednej kobiety stają się diagnozą współczesnej rodziny, małżeństwa, związku.
Wywiad z autorką

Lily Brett, Lecimy w kulki
Cyklady
Warszawa 2008
Zabawna, błyskotliwa, skrząca się humorem, ciepłem i trafnymi obserwacjami współczesna powieść obyczajowa.
Główna bohaterka Ruth Rothwax, właścicielka małej firmy na Manhattanie, zajmuje się w życiu tym, co naprawdę lubi: pisaniem listów na zlecenie i zamartwianiem się o wszystko. Ale trudno spokojnie się martwić, gdy po biurze krąży jej ojciec Edek. Uroczy staruszek doprowadza ją do szału ze swą manią niesienia pomocy. Na psychiczne wsparcie przyjaciółek nie ma co liczyć, bo przecież są małostkowe, zazdrosne i nieustannie z sobš konkurują. W imię kobiecej solidarności Ruth przysięga sobie, że ona nigdy taka nie będzie... Do chwili gdy na scenę wkracza kobieta, która wywraca jej życie do góry nogami.
W Nowym Jorku ląduje Zofia, polska femme fatale z pokaźnym biustem, błyskiem w oku i talentem do pieczenia "kulek". To znaczy pulpetów. Jak na złość okazuje się, że Edek wprost uwielbia biust, błysk i pulpety. I zamierza dołożyć wszelkich starań, żeby dziarskiej Polce pomóc w otwarciu własnego interesu w wymarzonej Ameryce. Dla Ruth ów błysk w oczach Zofii oznacza tylko tyle, że zbliżają się kłopoty. I trzeba zacząć się martwić na potęgę.
Lily Brett urodziła się w Niemczech w rodzinie ocalałych z Holokaustu i jako dziecko wyjechała na stałe do Australii w 1948 roku. Mając zaledwie 19 lat, zaczęła pisywać do "Go Set", gazety rockowej i podróżowała po całym świecie przeprowadzając wywiady z wielkimi gwiazdami, jak Janis Joplin, Jimi Hendrix i Rolling Stones.
Jej pierwsza książka "The Auschwitz Poems" została nagrodzona Victorian Premier's Award w dziedzinie poezji w 1987 roku. Książka "Too Many Men" stała się międzynarodowym bestsellerem. "Lecimy w kulki" to najnowsza powieść pisarki i pierwsza opublikowana w Polsce.
Fragment powieści

Amos Oz, Poznać kobietę
Rebis
Poznań 2008
Życie agenta izraelskiego wywiadu z dnia na dzień mocno się zmienia. Po nagłej śmierci żony przenosi się z Jerozolimy do Tel Awiwu. Przechodzi na emeryturę i zamieszkuje z 3 kobietami: matką, teściową i córką. Z dnia na dzień z agenta przeistacza się w filozofa domatora analizującego przeszłość i swoje związki z kobietami. Szpiegowska natura nie pozwala jednak o sobie zapomnieć...
Przez całe życie starał się rozszyfrowywać zagadki innych ludzi, teraz zaś stanął w obliczu własnych skrzętnie skrywanych tajemnic i kłamstw. Autor z właściwym sobie mistrzostwem wnika w meandry psychiki bohatera, ukazując wewnętrzną ewolucję na tle jego doświadczeń jako byłego szpiega oraz wyrazistych postaci czterech bliskich mu kobiet.

Imre Kertesz, Dossier K.
WAB
Warszawa 2008
Rozmowy, jakie przeprowadził ze mną mój przyjaciel i redaktor Zoltan Hafner w latach 2003/2004 z myślą o tak zwanym "ogólnym" wywiadzie, nagrano na tuzin taśm magnetofonowych. Dossier ze spisanym i zredagowanym tekstem dotarło do mnie w hotelu w Gstaad, małym szwajcarskim mieście. Kiedy przeczytałem pierwsze zdania, odłożyłem manuskrypt na bok i, by tak rzec, mimowolnie otworzyłem laptopa... Tak powstała jedyna z moich książek, do której napisania skłonił mnie raczej zewnętrzny impuls niż wewnętrzna pobudka: regularna autobiografia. Jednakże zgodnie z propozycjš Nietzschego, który wywodzi powieść z dialogów platońskich, czytelnik dostaje do rąk właściwie powieść - Imre Kertesz
"Dossier K." to wzorcowy przykład tego, jak powinno się przeprowadzać wywiad. Ta książka to dialog. Kertész, który pyta, ma świetne wyczucie, kiedy drążyć temat, a kiedy odpuścić Kertészowi, który odpowiada. "Dossier K." powinno stać się lekturą obowiązkową na wszelkiego rodzaju studiach dziennikarskich - Suddeutsche Zeitung
Fragment 1
Fragment 2
Fragment 3

Piotr Głuchowski, Marcin Kowalski, Nie trzeba mnie zabijać
Agora
Warszawa 2008
"Nie trzeba mnie zabijać" to wstrząsająca historia ucieczki żydowskiego dziecka przeznaczonego na śmierć. Cudem ocalony, pochwycony i przygarnięty przez katów, przywdziewa mundur łotewskiego legionisty Waffen SS. Walczy na froncie wschodnim, hitlerowska propaganda czyni zeń gwiazdę: najmłodszego nazistę III Rzeszy. Po wojnie - razem z bałtyckimi sojusznikami Hitlera - musi uciekać na Zachód. Pod koniec życia wraca do Europy, by odzyskać utraconą tożsamość i dotrzeć do najgłębiej skrywanego tabu.

Leon Poliakov, Historia antysemityzmu, t. 1 i 2
Wyd. Universitas
2008
"Chciałem wiedzieć, dlaczego chciano mnie zabić. To była prawie sprawa osobista". Tak odpowiadał Leon Poliakov na pytanie, dlaczego zajął się antysemityzmem.
Niniejsze dwutomowe wydanie "Historii antysemityzmu" nie jest tylko wydaniem skróconym czterotomowego dzieła, które ukazało się w latach 1956 - 1977. Ta nowa, skorygowana, uzupełniona i uaktualniona wersja, w której Léon Poliakov zrezygnował z kilku fragmentów i z przypisów, stanowi bez wątpienia najważniejsze dzieło naukowe na temat antysemityzmu.
Pierwszy tom obejmuje okres od starożytności do czasów nowożytnych. Drugi tom rozpoczyna europejskie oświecenie, a kończy - szaleństwo ludobójstwa.

Nechama Tec, Daniel w jaskini lwa. Życie Oswalda Rufeisena
Nowy Świat
Warszawa 2008
Nazywany popularnie Bratem Danielem, o. Daniel Rufeisen przyszedł na świat w żydowskiej rodzinie na południu Polski. By uniknąć niemieckiego aresztowania ukrywał się w żeńskim klasztorze przez okres jednego roku. W tym okresie podjął decyzję o przyjęciu katolicyzmu. Pomógł w ocaleniu setek Żydów w mieście Mir na Białorusi. Po II wojnie światowej powrócił do ojczyzny, gdzie wstąpił do karmelitów i przygotowywał się do kapłaństwa.
W latach 50. po przeniesieniu się do Izraela poprosił o nadanie izraelskiego obywatelstwa. Argumentował swoją prośbę pochodzeniem i tożsamością kulturową, do której się zawsze przyznawał. Niektóre odłamy judaizmu uznawały go za Żyda. Władze odmówiły przyznania mu obywatelstwa z powodu wyznania. Po apelacji do Sądu Najwyższego, Rufeisen całkowicie przegrał sprawę.
Z czasem przyznano mu obywatelstwo. Do końca życia Rufeisen żył w karmelitańskim klasztorze Stella Maris na Karmelu w Hajfie.
Warto poznać dzieje tego nietuzinkowego człowieka, które Nechama Tec opisała z tak drobiazgową starannością i dobrym udokumentowaniem - prof. Władysław Bartoszewski
Są książki opisujące zdarzenia niewiarygodne, ale w pełni prawdziwe. To jedna z nich - The New York Times - Literary Supplement
Historia Rufeisena jest wyjątkowa, zwłaszcza w wersji Nechamy Tec - Publishers Weekly

Éric-Emmanuel Schmitt, Dziecko Noego
Wyd. Znak
Kraków 2008
W okupowanej Belgii katolicki ksiądz ukrywa żydowskiego chłopca Josepha. Chłopcu udaje się przeżyć, odnajduje rodziców i po latach opowiada swoją historię. Cała ta opowieść nie różniłaby się niczym od wielu innych, które znamy, gdyby nie to, że ojciec Pons ocala nie tylko życie Josepha, ale coś znacznie więcej.
Eric-Emmanuel Schmitt znowu nas zaskakuje, wzrusza i skłania do refleksji. Ta oparta na autentycznych wydarzeniach opowieść o różnorodności, tolerancji i poszukiwaniu tożsamości ma wymiar uniwersalny. Łączy humor z powagą i udowadnia, że o dobru można mówić w sposób prosty, piękny, a zarazem pozbawiony sentymentalizmu.

Etgar Keret, Tęskniąc za Kissingerem
WAB
Warszawa 2008
Pięćdziesiąt jeden opowiadań. Każde z nich oryginalne, tragikomiczne. W każdym zawiera się pełna myśl pisarza - czarodzieja rzeczywistości. Historie ludzi i rzeczy: chłopiec ratujący ulubioną zabawkę przed ojcem; mężczyzna, który nie potrafi wybrać między matką a ukochaną; wynalezienie leku na samotność; walka z chodnikami. Na świat przedstawiony u Kereta składają się scenki jak z teledysków MTV: krótkie, urywane, migotliwe, ukazujące jedynie ułamek rzeczywistości, prawdę fragmentu. Sytuacje dramatyczne, rozpaczliwe stają się tu groteskowe, przypominają karnawałową zabawę czy jarmark. Autor osiągnął mistrzostwo w opisie swojej wizji świata. Czy tylko swojej?

Maria Lewińska, Z maską na twarzy
PIW
Warszawa 2006
Maria Lewińska, pisarka mieszkająca w Izraelu, od lat jest jednym z najwrażliwszych i najbardziej wnikliwych obserwatorów nastrojów i zachowań tych środowisk izraelskich, które wywodzą się z Polski, utrzymują z Polską żywą więź i na swój sposób odczuwają podwójną izraelsko-polskš tożsamość.
Nowa książka Marii Lewińskiej napisana bogatym, żywym językiem zawiera szkice nowelistyczne i eseje pisane w dużej mierze w okresie zainicjowanej przez USA interwencji w Iraku. Autorka śledzi życie Żydów polskich przybyłych do Izraela, ich codzienne zmagania z islamskim terrorem. Z całkowitą szczerością pisze o wymuszonym niejako lękiem poczuciu rozluźnienia więzi łączącej ją i jej środowisko z Polską.

Linda Grant, Kiedy żyłam w nowych czasach
Wyd. Muza
Warszawa 2007
Jest kwiecień tysiąc dziewięćset czterdziestego szóstego roku. Dwudziestoletnia Evelyn Sert, fryzjerka z Soho, wyrusza w rejs do Palestyny, gdzie żydowscy idealiści i uchodźcy z całej Europy zbierają się, aby rozpocząć nowe życie w nowym kraju. W nowoczesnym, kosmopolitycznym Tel Awiwie wszystko jest możliwe - nowa osobowość, nowi Żydzi, nowe kobiety. Wszystkie te wcielenia wydają się równie osiągalne. Evelyn, mistrzyni przebrań, wymyśla siebie na nowo. Żyjąc w świecie pełnego pasji idealizmu zakochuje się w Johnnym, i wraz z nim rozpoczyna bardzo niebezpieczną grę.

Masha Gessen, Estera i Rózia
Wyd. Muza
Warszawa 2008
Saga o dwóch fascynujących Żydówkach, które w najstraszliwszym okresie dwudziestego wieku wiążą jakoœ koniec z końcem, kochają, zakładają rodziny, zdobywają się na bolesne kompromisy.
"W książce 'Estera i Rózia', Masha Gessen spogląda z zupełnie nowej perspektywy na historię dwóch reżimów totalitarnych, które opanowały dwudziestowieczną Europę, a opowiada o tym pięknym językiem i z dużym wyczuciem. Gessen opisuje kompromisy, na które trzeba się było zdobywać, aby przeżyć, a to powinno zmusić nas, ludzi żyjących w szczęśliwszych czasach, do poważnego zastanowienia się nad tym, co rozumiemy pod pojęciem "moralność" - Anne Applebaum, zdobywczyni Nagrody Pulitzera za książkę "Gułag"

Tomasz Szarota, Karuzela na placu Krasińskich
Wyd. Rytm
Warszawa 2008
Misja niemieckiego parlamentariusza mjr. Wernera Kiewitza, który 16 września 1939 r. w przeddzień sowieckiej agresji na Polskę, zaproponował obrońcom Warszawy złożenie broni, naloty sowieckie na Warszawę w latach 1941–1943, dzieje znaku Polski Walczšcej, reakcje okupowanej Europy na oznakowanie Żydów Gwiazdą Dawida, kontrowersje wokół uwiecznionej w słynnym wierszu Czesława Miłosza "Campo di Fiori" karuzeli na placu Krasińskich, sąsiadującej z płonącym, ogarniętym powstaniem gettem, to niektóre wątki opublikowanych w tym tomie studiów i szkiców z lat wojny i okupacji. Ułożone w tematycznych blokach, odzwierciedlają zakres poszukiwań badawczych autora, ogniskujących się wokół zagadnień związanych z Polskim Państwem Podziemnym, trudnego tematu kolaboracji Polaków z obu okupantami, stosunków polsko-żydowskich, losów dwu okupowanych stolic: Warszawy i Paryża.
Zebrane w książce teksty – wiele z nich odkrywa nieznane dotąd karty wojennej historii – drukowane były w trudno dostępnych periodykach specjalistycznych, a także w "Tygodniku Powszechnym", "Polityce" i w dodatku do "Rzeczpospolitej" – "Plus–Minus", znalazły się tu również artykuły i referaty po raz pierwszy publikowane w polskiej wersji językowej.

Giorgio Agamben, Co zostaje z Auschwitz
Wyd. Sic!
Warszawa 2008
"Co zostaje z Auschwitz" to trzecia część trylogii Giorgio Agambena, w której centralną rolę odgrywa figura Homo Sacer - człowieka całkowicie odartego z godności, który jest już tylko nagim życiem.
Ekstremalną formš Homo Sacer był więzień obozu koncentracyjnego tuż przed swojš ostatnią drogą do komory gazowej (muzułman). Jak żywy trup, budził już tylko niechęć. Jednak zdaniem Agambena, uważnego czytelnika i interpretatora obozowych książek Primo Leviego i innych ocalałych, taki właśnie człowiek byłby najbardziej wiarygodnym świadkiem zbrodni w Auschwitz. Ci, którzy przetrwali, nie mogą być świadkami, gdyż nie przeżyli tego dramatu do końca. Martwi nie mają zaś głosu. Agamben twierdzi też, że Auschwitz nigdy się nie skończyło - po Auschwitz istnieje już tylko permanentne życie "w" i "z" Auschwitz.

Teresa Torańska, Jesteśmy. Rozstanie '68
Świat Książki
Warszawa 2008
"Jesteśmy" mówią znakomitej dziennikarce po czterdziestu latach marcowi emigranci, inni od wszystkich pozostałych, wygnani, pozbawieni ojczyzny i polskiego obywatelstwa. Gdzie są teraz? Jaki ślad tamtych wydarzeń noszą w pamięci? Doskonale udokumentowana książka zawiera m.in. kilkadziesiąt rozmów autorki z osobami, które wyjechały, noty o emigrantach, ich fotografie (często całych rodzin) i kalendarium marcowych wydarzeń 1968 roku

Erika Fischer, Aimée i Jaguar. Historia pewnej miłości, Berlin 1943
Wyd. Czarne
Wołowiec 2008
Berlin, rok 1942. Lilly Wust, mężatka, czworo dzieci, wiedzie życie milionów niemieckich kobiet. Ale pewnego dnia poznaje 21-letnią Felice Schragenheim.
Zaczyna się miłość nieomal od pierwszego wejrzenia. "Aimée & Jaguar" snują plany na przyszłość, piszą do siebie wiersze i listy miłosne, zawierają kontrakt małżeński. Kiedy Jaguar-Felice wyznaje ukochanej, że jest Żydówką, groźna tajemnica jeszcze bardziej wiąże ze sobš obie kobiety. Ale ich szcz궜cie trwa krótko. 21 sierpnia 1944 r. Felice zostaje zatrzymana i deportowana.
Erica Fischer wysłuchała opowieści 80-letniej Lilly Wust i opracowała ją w formie przejmującego świadectwa. Po ukazaniu się książki w 1994 roku do autorki zaczęli zgłaszać się nieznani dotąd świadkowie, uzupełniając kolejne wydania o nowy materiał. Dzięki adaptacji filmowej Maxa Färberböcka z Juliane Köhler i Marią Schrader w rolach głównych, historia Aimée i Jaguara stała się znana na całym świecie.
Omówienie na łamach Gazety Wyborczej

Ann Kirschner, Listy z pudełka
A.M.F. Plus Group
2008
"Czy wiesz, dlaczego tak wiele piszę? Bo wtedy, gdy czytasz, jesteśmy razem" - Rajzl Garncarz (siostra Sali), 24 kwietnia 1941 roku
Niewiele jest takich rodzinnych tajemnic, które mają moc zmieniania życia i wypełniania istotnych białych plam w historii. Z drugiej strony niewiele jest takich rodzin, w których matka i córka przypominają Salę i Ann Kirschner. Przez niemal pięćdziesiąt lat Sala zachowywała tajemnicę: przeżyła pięć lat jako niewolnica w siedmiu różnych hitlerowskich obozach pracy. Po wojnie zamieszkała w Ameryce, ale nigdy nie wspomniała dzieciom o swej epickiej, nieludzkiej odysei. Trzymała w ukryciu ponad 350 listów, fotografii i pamiętnik. Dopiero w 1991 roku, w przeddzień operacji serca, ofiarowała je niespodziewanie córce i obiecała jej odpowiedzieć na wszystkie pytania. W tamtej chwili zmieniło się życie Ann - pracownika naukowego, pisarki i producentki medialnej.
Nasza wiedza na temat ogromnej sieci hitlerowskich obozów pracy, w których żydowscy więźniowie budowali trasy kolejowe i autostrady, produkowali amunicję i materiały wybuchowe, a także na rozmaite inne sposoby zaspokajali nieograniczone potrzeby nazistowskiej machiny wojennej, jest zaskakujšco nikła. Ta książka pozwala ujrzeć ten świat od środka. W obozach pracy panowały niezwykle trudne warunki. Śmiertelnoœć była wysoka. Gdy wojna się przeciągała, a Niemcy podjęli odwrót, więźniów zmuszano do pokonywania pieszo setek kilometrów albo upychano w bydlęcych wagonach, by ich przewieźć z obozu do obozu. Gdy Sala w wieku lat szesnastu przybyła do obozu w Geppersdorfie w Niemczech, sądziła, że jej pobyt potrwa sześć tygodni. Pięć lat później wciąż przebywała w obozie pracy. Z ogromnej, liczącej około pięćdziesięciu osób rodziny przeżyła jedynie ona i jej dwie siostry. W pierwszych latach wojny Sala zyskała przyjaźń Ali Gertner, która w późniejszym okresie stanie na czele powstania w Auschwitz i zostanie stracona zaledwie kilka tygodni przez wyzwoleniem obozu. Sali pomogli także inni przyjaciele, przede wszystkim jednak przeżyła dzięki wątłej nici oparcia, jakie dały jej listy od rodziny i przyjaciół. Przechowywała je mimo ogromnego ryzyka; zdumiewające, że otrzymała ich aż tyle. Zawarte w nich, chwytające za serce słowa tęsknoty, miłości i nadziei stanowią świadectwo ludzkiego ducha, niepokonanego nawet w obliczu potworności. "Listy z pudełka" to wyjątkowa książka, dar Ann dla jej matki i wielki dar obu kobiet dla świata

Szewach Weiss, Między narodami
Rebis
Poznań 2008
"Między narodami", druga już wspólna książka Szewacha Weissa i Ewy Szmal, jest kontynuacją dialogu prowadzonego z czytelnikami na łamach "Wprostu". Autorzy nie unikają tematów trudnych, wiele uwagi poświecają wewnętrznym problemom współczesnego Izraela, a także obecnym stosunkom polsko-żydowskim. Przywracają pamięć o ludziach, którzy niegdyś żyli w Polsce, mieli tu rodziny, kultywowali swoją tradycję. Polska dla Żydów nigdy nie będzie zwyczajnym krajem - mówią - ponieważ tu, w tych sztetlach, wszystko się zaczęło, i to tu, w hitlerowskich obozach zagłady, zgasło żydowskie życie... Ale czy na zawsze?
"(...) nie zabrakło ludzi (...) którzy uczynili wiele, aby budować swoim życiem pomosty do pięknych kart historii naszych narodów, zapisanych językiem wzajemnego zrozumienia, szacunku i tolerancji. Spotkałem wielu na drodze wyznaczonej tymi podstawowymi wartościami. Wśród nich był zawsze ambasador Szewach Weiss. Syn polskiej ziemi, izraelski patriota. To wielka sztuka stać na straży godności i praw własnego narodu, a zarazem z takim zrozumieniem i wyczuciem traktować innych" - ze Wstępu Lecha Wałęsy

Erzsébet Fuchs, Ostatni statek z Odessy
Czytelnik
Warszawa 2008
Pozbawiona martyrologicznej aury opowieść o losach młodej węgierskiej Żydówki w latach drugiej wojny światowej. Autorka, Erzsébet Fuchs, rozpoczyna swoje wspomnienia w 1939 roku, kiedy to na Węgrzech obowiązywały już wszystkie antyżydowskie ustawy rasowe. Osiemnastoletnia dziewczyna przeżywa boleśnie upokorzenia dotykające Żydów; tragedię swojego ojca, szanowanego członka budapesztańskiej gminy żydowskiej, który po utracie fabryki popełnił samobójstwo; rozłąkę z bratem i macochą. Pozbawiona środków do życia i rodziny, przystaje do grupy zbiegłych na Węgry z niemieckich obozów francuskich jeńców wojennych, wśród których spotyka młodego lekarza, Henri Lanussé, swego przyszłego męża. Miłość daje jej odwagę i siłę, pozwala przetrwać koszmar tułaczki wojennej aż po szczęśliwy finał – wydostanie się z obozu uchodźców w Odessie i przybycie brytyjskim statkiem do Marsylii.

Wilm Hosenfeld, Staram się ratować każdego
Wyd. Rytm
2008
Niewielu było niemieckich żołnierzy i oficerów, którzy podczas II wojny światowej narażali się, żeby ratować niewinnych ludzi: wystawiali fałszywe zaświadczenia, udzielali protekcji, dostarczali potrzebującym żywności... Takim oficerem był Wilm Hosenfeld, który przez wiele lat pomagał przetrwać wielu prześladowanym Polakom i Żydom. Początkowo nie był ani antynazistą, ani pacyfistą. We wrześniu 1939 r., jako członek NSDAP, wierzył, że wyrusza na sprawiedliwą wojnę. Straszne przeżycia, jakich doświadczył w Polsce, gdzie jako komendant obozu jenieckiego w Pabianicach, a następnie organizator imprez sportowych Wehrmachtu w Warszawie obserwował z bliska zbrodnicze poczynania okupantów, wstrząsnęły sumieniem tego głęboko wierzącego katolika. To dzięki pomocy Hosenfelda ocalał z zagłady Władysław Szpilman, polsko-żydowski kompozytor. Dziennik i listy do rodziny ujawniają wewnętrzne dylematy i ewolucję poglądów niemieckiego oficera, który w czasach zła i pogardy dawał świadectwo swojemu człowieczeństwu.

Wokół "Strachu", red. Mariusz Gądek
Wyd. Znak
Kraków 2008
Wybór polemik, opinii i komentarzy dotyczących "Strachu" Jana Tomasza Grossa winien osiągnąć dwa, niekoniecznie zgodne ze sobą cele: po pierwsze - ma być reprezentatywną ilustracją debaty, jaka rozgorzała w pierwszym miesiącu po ukazaniu się książki. Wybrane zostały artykuły i wypowiedzi z pism ogólnopolskich, dzienników i tygodników adresowanych do głównego nurtu polskiej opinii. Przyjmując założenie, że publicyści występujący w tych pismach nie tylko kształtują opinię publiczną, lecz są również jej wyrazicielami, otrzymujemy szeroki wachlarz stanowisk i emocji wzbudzonych przez książkę Grossa. Po drugie, wybór ten winien posuwać naprzód debatę o historii, o pamięci, o naszych zobowiązaniach wobec wspólnej przeszłości, powinien pomagać w rewizji naszych sądów, w opuszczaniu utartych kolein myślowych i emocjonalnych. Temu celowi służą również dwa eseje wstępne, Jana Błońskiego i Jerzego Jedlickiego, które, choć napisane i opublikowane przed laty, dotykają najważniejszego, żywego nerwu obecnej dyskusji.

Awraham Joszua Heschel, Bóg szukający człowieka. Filozofia judaizmu
Wyd. Esprit
Kraków 2008
Abraham Joshua Heschel był jednym z najbardziej szanowanych duchowych autorytetów XX w. "Bóg szukujący człowieka" i dopełniająca go "Człowiek nie jest sam" to dwie jego najważniejsze książki i klasyka współczesnej teologii żydowskiej.
U podstawy przyjętej przez Heschela perspektywy teologicznej leży to, co krytycy zręcznie nazwali "odwróceniem punktu widzenia". Biblia, co Heschel pomaga dojrzeć, prezentuje sprawy z Bożej perspektywy. W ten sposób stanowi odbicie raczej Bożego myślenia o człowieku niż ludzkiej teologii. A więc Bóg opisany w Piśmie nie tyle jest obrazem w ludzkiego myślenia, ile sam człowiek jest obrazem Bożej myśli. Podobnie Bóg nie tyle jest potrzebą człowieka, ile człowiek jest potrzebą Boga, ponieważ religia jest w tym samym stopniu owocem poszukiwania człowieka przez Boga, ile Boga przez człowieka. Stanowi to podstawowš myśl tej książki.

Awraham Joszua Heschel, Człowiek nie jest sam
Wyd. Znak
Kraków 2008
Wznowienie jednej z najważniejszych książek przedwojennej filozofii żydowskiej. Traktat o spotkaniu Boga z człowiekiem i wyzwaniach współczesnego judaizmu.
Heschel ukazuje, w jaki sposób człowiek doświadcza obecności Boga i jak stara się to doświadczenie zrozumieć. Zastanawia się również, co dzieje się wówczas, gdy człowiek zaakceptuje obecność Boga, zadaje pytanie, jak wygląda ludzkie życie oparte na tym, co "niewysłowione". Szczególny urok tej książki polega na powiązaniu głębi filozoficzno-teologicznych dociekań z wrażliwością na to co ludzkie, włącznie z problemami życia codziennego

Awraham B. Jehoszua, Pan Mani
Wyd. Cyklady
Warszawa 2008
Hagar przyjeżdża do kibucu, żeby opowiedzieć matce o niezwykłym spotkaniu, jakie przeżyła w Jerozolimie. Miała przekazać wiadomość od swojego chłopaka jego ojcu - panu Maniemu. Nie mogąc jednak dodzwonić się pod wskazany adres, postanowiła sama sprawdzić, co się tam dzieje. I wtedy ogarnęło ją dziwne uczucie, jakby trafiła przypadkiem na plan filmowy, jakby wdarła się w historię cudzego życia...
"Pan Mani" to wielowątkowa powieść obyczajowa, przedstawiająca dzieje żydowskiej rodziny na przestrzeni dwustu lat. Tłem wydarzeń jest głównie Jerozolima, miasto-legenda przechodzące z rąk do rąk, z upływem lat zmieniające oblicze i charakter podobnie jak bohaterowie powieści. Autor prowadzi czytelnika pod prąd czasu, przez kolejne ogniwa łańcucha pokoleń, nad którymi ciąży mroczne fatum z dalekiej przeszłości.
"New York Times" przyznał "Panu Maniemu" tytuł książki roku, a "Publishers Weekly" umieścił go na liście 50 najlepszych książek 1992 roku. Powieść otrzymała ponadto nagrody National Jewish Book Award oraz Israeli Literature Prize.

Jonathan Wilson, Marc Chagall. Biografia
Wyd. WAB
Waszawa 2008
Marc Chagall - malarz, grafik, rysownik, ilustrator, fotograf, pisarz, poeta - to jeszcze nie koniec listy. Pracował z największymi artystami XX wieku, ale do końca życia pozostał biednym, rosyjskim Żydem, który najlepiej się czuje, rozmawiając z ludźmi w języku swojego dzieciństwa. Jak naszkicować portret genialnego malarza? Jonathan Wilson próbuje tej sztuki z powodzeniem. Barwne, plastyczne opisy sprawiają, że równie łatwo przenosimy się z Chagallem do dziewiętnastowiecznej Rosji, jak do Paryża początków XX wieku, lub do Nowego Jorku lat czterdziestych. Anegdoty, smakowite szczegóły, wreszcie fakty, na ujawnienie których nie każdy biograf by się zdecydował - to wszystko sprawia, że książka Wilsona jest wcigającą opowieścią o życiu geniusza.
Omówienie na łamach Dziennika

Amos Oz, Rymy życia i śmierci
Wyd. Rebis
Poznań 2008
Każdy, kto kiedykolwiek zastanawiał się, jak pisarz kreśli postaci, i chciał zgłębić tajniki jego pracy, będzie miał okazję przyjrzeć się warsztatowi pisarskiemu od podszewki. "Rymy życia i śmierci" bowiem to fascynująca "opowieść o snuciu opowieści". Oz, przedstawiając kilka godzin z życia anonimowego pisarza mieszkającego w Tel Awiwie, który przesiaduje w kawiarni, spotyka się z czytelnikami, spaceruje ulicami nocnego miasta, pozwala nam wniknąć w demiurgiczną wyobraźnię twórcy. Pisarz, obserwując i wyławiając z tłumu poszczególne osoby, nadaje im imiona i wymyśla biografie. Łącząc barwne szczegóły, splatając z pozoru oderwane od siebie wątki, tka gęstą materię życia w całej jego różnorodności. Amos Oz, z charakterystyczną dla siebie wrażliwością i wnikliwą znajomością ludzkiej natury, pokazując nam proces powstawania fabuły, jednocześnie pozwala nam o tym zapomnieć i dać się porwać opowieści.

Janina Katz, Pucka
Wyd. Jacek Santorski & Co.
Warszawa 2008
"Pucka" to żywy obraz socjalistycznej Polski oglądany z perspektywy polskiej Żydówki, która w zakończeniu powieści z ciężkim sercem opuszcza kraj w 1969 roku.
Proces dojrzewania pełnej dynamizmu i głodu życia tytułowej Pucki, jej wewnętrzne zmagania obserwujemy na tle trudnych relacji z matką wynikających z tragizmu wojennych losów, ale również z prozy życia wspólnego pokoju mieszkania dzielonego z inną rodziną. Dojrzewanie do miłości i przyjaźni, szczenięce poddanie się komunistycznej indoktrynacji, a potem wyzwalanie się z niej, dorastanie do samoakceptacji podwójnej tożsamości - oto wielowątkowość tej prozy! Przypieczętowana konfrontacją z falą antysemityzmu końca lat '60. Z tego tła wyłania się, jakby przy okazji, obraz stosunków polsko-żydowskich. Powieść oparta jest na motywach autobiograficznych. Wiele postaci to autentyczne, w niektórych przypadkach rozpoznawalne osoby i osobistości polskiego życia kulturalnego tamtych lat. Akcja toczy się w różnych miejscach Polski, ale przede wszystkim w Krakowie, wielkiej miłości bohaterki - i autorki.

Więcej propozycji >>>