Κύρος Β της Περσίας (580 - 529 π.Χ.)


Στα πέρσικα το όνομά του είναι Κούρας και στα εβραϊκά Κόρες. Γιος του Καμβύση από το γένος των Αχαιμενιδών, έγινε ο Κύρος το 559 «βασιλιάς του Ασνάν» που κατοικείτο από Πέρσες και είχε εξάρτηση από τους Μήδες. Το 553 επαναστατούν οι Πέρσες εναντίον του βασιλιά των Μήδων, Αστυάγη, παππού τού Κύρου από την πλευρά της μητέρας του. Μετά από κατάληψη ενός μεγάλου μέρους του βασιλείου, καταλαμβάνουν οι Πέρσες το 549 την πρωτεύουσα Εκβάτανα και ανακηρύσσει ο Κύρος τον εαυτό του βασιλιά της Μηδείας. Το 547 εκστρατεύει εναντίον της Λυδίας με βασιλιά τον Κροίσο και το 546 καταλαμβάνει τις Σάρδεις. Μετά καταλαμβάνει το βόρειο τμήμα της Βαβυλωνίας και το 539 εισέρχεται θριαμβευτικά στην πρωτεύουσα.

Ο Κύρος παρέλαβε ένα εθνικό βασίλειο και το μετέτρεψε σε μια «παγκόσμια» (για την εποχή) δύναμη, από τα ανατολικά της Περσίας, μέχρι την Αίγυπτο και τα ελληνικά νησιά της Μεσογείου, η οποία επηρέασε την ιστορία της εγγύς και μέσης Ανατολής για περίπου 200 χρόνια. Η συμπεριφορά του Κύρου απέναντι στους κατακτημένους λαούς ήταν όμως τελείως διαφορετική από εκείνη των προηγούμενων Ασσύριων και βαβυλώνιων βασιλέων. Αντί να μετακινήσει πληθυσμούς και να καταστρέψει πολιτισμικά κέντρα, υποστηρίζει την επανεγκατάσταση των λαών στον τόπο τους, την ελευθερία λατρείας των δικών τους θεών και την ανοικοδόμηση των πόλεών τους. Έτσι είχαν την ευκαιρία οι Ιουδαίοι να επιστρέψουν στα εδάφη τους από την αιχμαλωσία της Βαβυλώνας. Γι' αυτό στην Παλαιά Διαθήκη (Έσρα) αναφέρεται ο Κύρος ως μεγάλος βασιλιάς. Στον ελληνόφωνο χώρο περιγράφεται ο Κύρος από τον Ξενοφώντα ως ιδανικός ηγεμόνας, ενώ ο Αριστοτέλης τον αποκαλεί ελευθερωτή και ευεργέτη των λαών.

Ο Κύρος σκοτώθηκε σε πόλεμο εναντίον νομαδικών λαών στα βόρεια της χώρας και άφησε διάδοχο το γιο του Καμβύση. Στην πέρσικη ιστορία αναφέρεται ως Κύρος ο Μέγας.