Hernando Cortes (1460 - 1521)


Τα όνοματά του παρουσιάζονται στη βιβλιογραφία επίσης ως Hernan και Cortez. Στα χρόνια 1497-99 που ο Vasco da Gama ανακαλύπτει την ανατολική οδό προς τις Ινδίες (περίπλους Αφρικής) ο Κόρτες πηγαίνει στη Σαλαμάνκα για να σπουδάσει. Η πρώτη συμμετοχή του σε θαλασσοπορεία πραγματοποιείται το 1511 υπό τις διαταγές του Diego Velasquez, ο οποίος κυριεύει την Κούβα και αναθέτει στον Κόρτες διοικητικές αρμοδιότητες (Alkalde). Η Κούβα είχε ανακαλυφθεί βέβαια ήδη από τον Κολόμβο το 1492, ο οποίος την ονόμασε Σιπάνγκο, νομίζοντας ότι είναι η νοτιότερη νήσος της Ιαπωνίας. Το 1518 ανακαλύπτεται το Μεξικό και ο Κόρτες παίρνει εντολή να δημιουργήσει εκεί μία αποικία και να «εκχριστιανίσει» τον πληθυσμό.

Τον Απρίλιο 1519 φτάνει ο εκχριστιανιστής με 508 άντρες στις ακτές του Μεξικού, όπου σήμερα βρίσκεται η πόλη Vera Cruz. Οι κάτοικοι του Μεξικού (Αζτέκοι) εντυπωσιάζονται από τους σιδηρόφρακτους Ευρωπαίους ιππότες και συμπεραίνουν ότι επέστρεψε ο φοβερός θεός Κετσακόατλ για να καταλάβει την εξουσία στο βασίλειό τους. Στο βασιλιά Μοντεζούμα Β' ανακοινώνουν οι στρατιωτικοί του ότι ο θεός έχει φέρει μαζί του μεταλλικούς στρατιώτες, οι οποίοι κρατάνε ράβδους που πετάνε φωτιές (πυροβόλα όπλα). Σε σκίτσα των εντυπωσιασμένων Αζτέκων που έχουν διασωθεί, παριστάνεται το σώμα των ιπποτών ενιαίο με αυτό των αλόγων τους, κάτι σαν τους κενταύρους της ελληνικής μυθολογίας. Το ιερατείο των Αζτέκων επιβεβαιώνει στο βασιλιά ότι επαληθεύονται τα σημάδια και οι προφητείες για επάνοδο του εκδιωχθέντος θεού, ο οποίος θα τους σύρει τώρα στην αιχμαλωσία. Συμβούλεψαν γι' αυτό το βασιλιά να δηλώσει αμέσως υποταγή στη θεϊκή αποστολή. Αυτή η μοιρολατρική και ηττοπαθής αντιμετώπιση οδήγησε τους Αζτέκους στην καταστροφή και την υποδούλωση σε μια σπείρα άπληστων επιδρομέων.

Οι κατακτητές ανακάλυψαν σύντομα τα μυθικά αποθέματα χρυσού των Αζτέκων και για να αποκτήσουν ευχέρεια στη λεηλασία τους, συνέλαβαν με κάποιο πρόσχημα το βασιλιά Μοντεζούμα και τον εκτέλεσαν. Ο λόγος που προέβαλε ο Κόρτες για τη δολοφονία του βασιλιά ήταν ότι οι Αζτέκοι δεν δέχονταν να εγκαταλείψουν την παραδοσιακή θρησκεία τους και να προσχωρήσουν στο Χριστιανισμό. Κύριο πρόβλημα για τους Ισπανούς ήταν όμως ότι οι ιθαγενείς δεν ήταν πρόθυμοι να επιτρέψουν τη λεηλασία των θυσαυρών τους, αφού κατάλαβαν ότι οι απρόσκλητοι επισκέπτες δεν ήταν θεϊκοί απεσταλμένοι αλλά θνητοί επιδρομείς. Υπάρχει και μια εκδοχή ότι ο βασιλιάς θανατώθηκε με λιθοβολισμό από το λαό του, επειδή δεν είχε το θάρρος να αντισταθεί στους κατακτητές. Εντωμεταξύ είχαν αρχίσει και εξελίσσονταν φονικότατες μάχες μεταξύ κατακτητών και ιθαγενών, με τεράστιες απώλειες και στις δύο πλευρές.

Ο Κόρτες υποχώρησε για μικρό χρονικό διάστημα και το 1521 επανήλθε με 200.000 τρατιώτες εναντίον του οργανωμένου πλέον στρατού των Αζτέκων υπό το βασιλιά Κουατεμόκ, ανηψιό του Μοντεζούμα, ο οποίος διέθετε σημαντικές στρατηγικές ικανότητες. Στις φονικότατες μάχες για την κατάληψη της πρωτεύουσας Τενοχτιτλάν που επακολούθησαν, δεν κατάφερε να επιβληθεί ο Κορτές και αναγκάστηκε να υποχωρήσει πολλές φορές. Σε κάποια φάση του πολέμου κατέστρεψαν οι Ισπανοί του σύστημα υδρεύσεως της πόλης και την απέκοψαν από τις προμήθειες τροφίμων. Η τελική επίθεση του Κορτές κατά της πόλης άρχισε τον Αύγουστο του 1521 και κράτησε 2 μήνες. Με εκατοντάδες χιλιάδες νεκρούς εκατέρωθεν και μια τεράστια πυρκαγιά κατέρρευσε η άμυνα των Αζτέκων και παραδόθηκε η πόλη στις λεηλασίες των Ισπανών. Το βασίλειο των Αζτέκων κατελύθη οριστικά, η πρωτεύουσα Τενοχτιτλάν ισοπεδώθηκε και οι κάτοικοι έγιναν σκλάβοι σε επιχειρήσεις των Ισπανών. Στη θέση της παλιάς πρωτεύουσας βρίσκεται σήμερα η πόλη του Μεξικού.

Το 1522 ανακηρύσσεται ο Κορτές από το βασιλιά Κάρολο Ε' διοικητής της Νέας Ισπανίας (Μεξικό). Στα έτη 1534-35 γίνεται εξερεύνηση της Νότιας Καλιφόρνιας και το 1541 πραγματοποιείται εκστρατεία εναντίον των Μάγιας του Γιουκατάν. Ο Κορτές πέθανε σε ηλικία 61 ετών κοντά στη Σεβίλη και έκτοτε προβάλλεται ως σπουδαίος Ισπανός εκπολιτιστής.