Επίκουρος (341-270 π.Χ.)
Γεννήθηκε στη Σάμο, γιος του Αθηναίου Νεοκλή, ιδρυτής της σχολής των Επικουρείων στην Αθήνα. Στα 14 χρόνια του άκουσε μαθήματα από τον πλατωνιστή Πάμφιλο. Για τη φιλοσοφική του εξέλιξη έπαιξε ρόλο η σπουδή του (327-24) με δάσκαλο τον Ναυσιφάνη, ο οποίος του δίδαξε την Ατομιστική και τη θεωρία της ηδονής του Δημόκριτου.
Αργότερα έλεγε ο Επίκουρος ότι όλα όσα ήξερε τα έμαθε μόνος του, γιατί οι δάσκαλοι δεν μπορούσαν να του εξηγήσουν, τί υπήρχε πριν από το χάος, από το οποίο προέκυψε η ζωή. Στα έτη 323-21 ήταν ο Επίκουρος στρατιώτης στην Αθήνα. Το 323 πέθανε ο Αλέξανδρος στη Βαβυλώνα, με αποτέλεσμα το 322 να ξεσηκωθούν οι Αθηναίοι ενάντια στους Μακεδόνες. Η προσπάθεια κατέληξε σε ήττα και ο πατέρας του Επίκουρου εξεδιώχθη από τη Σάμο και κατέφυγε στον Κολοφώνα. κεί εγκαταστάθηκε και ο Επίκουρος, όπου εμβάθυνε σε φιλοσοφικά προβλήματα, στη συνέχεια δε δίδαξε στη Μυτιλήνη. και στη Λάμψακο.
Υπέρτατο αγαθό κατά τον Επίκουρο είναι η ευχαρίστηση, για την απόλαυση της οποίας πρέπει να επιστρατεύονται όλες οι προσπάθειες του ανθρώπου. Η επικούρεια ευχαρίστηση αφορούσε τις ψυχικές απολαύσεις, την καλλιέργεια του πνεύματος και την άσκηση της αρετής. Οι ιδανικές καταστάσεις για τον άνθρωπο είναι, αρνητικά μεν η αταραξία, η αφοβία και η απονία και θετικά, η ευθυμία, η χαρά και η ευφροσύνη.
Κύρια προσπάθεια του ανθρώπου πρέπει να είναι η απολύτρωση από τον πόνο, η οποία εξασφαλίζει μία παθητική ηδονή.
Αρκετοί φίλοι και μαθητές από τη Μυτιλήνη και τη Λάμψακο ακολούθησαν τον Επίκουρο στην Αθήνα, όταν αυτός ίδρυσε τη σχολή του Κήπου και βρισκόταν σε ανταγωνισμό με τους ακαδημαϊκούς (πλατωνικούς) και τους περιπατητικούς (αριστοτελικούς), περίπου την ίδια εποχή που ίδρυσε σχολή στη Στοά και ο Ζήνων. Στη σχολή αυτή δίδαξε ο Επίκουρος περίπου 40 χρόνια.
Τα κυριότερα έργα του γέμιζαν περί τους 300 παπύρους, αλλά διασώθηκαν ελάχιστα. Τα περισσότερα καταστράφηκαν κατά τις πυρπολήσεις βιβλιοθηκών από τον 4ο αιώνα μ.Χ.
|